Al-Azhar unibertsitatea

Al-Azhar unibertsitatea
Datuak
Mota	unibertsitatea eta erakunde akademikoa
Herrialdea	Egipto
Jarduera
Kidetza	Agence universitaire de la Francophonie (en) eta Association of African Universities (en)
Honen parte	Al Azhar Al Sharif (en)
Erabilitako hizkuntza	arabiera
Agintea
Egoitza nagusi	Kairo
Jabea	Al Azhar Al Sharif (en)
Historia
Sorrera	970(e)ko hamarkada 1961
webgune ofiziala

Al-Azhar unibertsitatea (arabieraz: جامعة الأزهر الشريف; Al-ʾAzhar al-Šarīf‎) teologiako xiismoaren eskolatzat sortu zuten, Fatimatar Kalifa-herrian, egungo Egipton, 975. urtean. Ondoren, sunismoaren eskola bihurtu zen, eta egun musulman gehienentzat prestigio handiena duen eskola da.

Historia

Al-Azhar unibertsitatea edo madrasa, 975ean Fatimar Kalifa-herriak sortu zuen; leinu hori Mahomaren alaba gazteena zen Fatimaren ondorengoak ziren; Fatima az-Zahra izenez ezaguna zen, hau da, «Distiratzailea». Unibertsitateari haren izena eman zitzaion.

Hasiera batean unibertsitateak ikasgai hauek zituen: islamiar legea, fiqh edo jurisprudentzia, arabieraren gramatika, arabiar astronomia, antzinako islamiar filosofia eta logika.^[1]

1171n, Fatimarrak boteretik kendu zituzten. Sultan berria, Saladin, sunita zen. Horregatik, unibertsitatearen joera aldatu zuen, sunismoko ikastetxe bihurtuz. Garai horretan, ia mende batez, Al-Azhar ikastetxeak ez zuen unibertsitatetzat funtzionatu. Hala ere, ikasketa erlijiosoek eta hizkuntzalaritzakoek jarraitu zuten.

Mamelukoen Sultanerriaren garaian, 1250etik 1517ra, unibertsitateak bere indarra berreskuratu zuen; eta, musulman munduaren barruan, ardura berriak jaso zituen. Urte horietan musulmanek Al-Andalus eta Erdialdeko Asia galdu zuten. Al-Azhar, orduan, lurralde horietatik ihes egin zuten jakintsuen babesleku bihurtu zen. Ondorioz, unibertsitateak, XIV. eta XV. mendeetan, urrezko aroa ezagutu zuen.

XVI. mendetik aurrera, Otomandar Inperioaren agindupean gelditu zen Al-Azhar. Urte horietan, partikularren emaitzei esker egin zuen aurrera. Otomandarrekin erlijio tolerantzia ezagutu zen eta akademikoek haien ikerketen helburuak era librean aukeratzen zituzten. Hiru mendez, otomandarrek ez zuten turkiar iman bat inposatu, postu hori egiptoarren eskuetan utzita. Independentzia eta tolerantzia horrek mundu osoko ikasle eta irakasle musulmanak erakarri zituen.

1929tik, Al-Azhar unibertsitateak aldizkari bat argitaratzen du. Horren helburua erlijio arauak zabaltzea da, baina baita ere literaturarekin eta legearekin lotutako gaiak ezagutzera ematea.

Ezaugarriak

Unibertsitateak dituen helburu artean erlijio eta kultura islamiarra zabaltzearena dago. Bertako ulemek edo islamiar ikasketetako espezialistek sunismoren eztabaida eta gatazka guztiei buruzko aginduak ematen dituzte, musulmanek gorde behar duten jarrerari buruzkoak. Adibidez, orain gutxi, emakumeen genitalen mutilazioaren debekuarena zabaldu dute.

Al-Azharren ikasketa programetan erlijioaren agerpena erabatekoa da. Koranaren ikasketari eta Mahomari buruzko tradizioei garrantzi berezia ematen zaizkio, esaterako. Halaber, egungo zientziaren arlo desberdinak irakasten dira. 1961ean Medikuntza eta Ingeniaritza fakultateak sortu ziren.

Al-Azhar unibertsitatean Egiptoko ikasleak jasotzen dira baina baita ere beste herrialdetako asko; kanpotar horietatik gehien-gehienak ez dira Mendebaldekoak. Kanpotik etorritako ikasle horiek bertakoek dituzten eskubide berdinak dituzte.^[2]

Fakultateak

Gaur egun Al-Azhar unibertsitateak, Kairon ez ezik, Egiptoko beste hainbat hiritan ere baditu egoitzak, besteak beste Asiuten, Zaqaziqen, Tantan, Mansuran, Shibin el-Komen, Damanhurren, Girgan, Qinan, Aswanen, Damietan eta Alexandrian. Gizonezkoak eta emakumezkoak bereizita daude.^[3]

Kairoko fakultateak, gizonentzakoak:

• Islamiar Teologiako fakultatea.
• Legeetako eta Islamiar Jurisprudentziako fakultatea.
• Arabierako fakultatea.
• Arabiar eta Islamiar Ikasketetako fakultatea.
• Islamiar Predikuko fakultatea.
• Hezkuntzako fakultatea.
• Hizkuntzetako eta Itzulpengintzako fakultatea.
• Zientzietako fakultatea.
• Medikuntzako fakultatea.
• Farmaziako fakultatea.
• Odontologiako fakultatea.
• Nekazaritzako fakultatea.

Kairoko fakultateak, emakumeentzakoak:

• Arabiar eta Islamiar Ikasketetako fakultatea.
• Humanitateetako fakultatea.
• Zientzietako fakultatea.
• Medikuntzako fakultatea.
• Merkataritzako fakultatea.

Unibertsitatearekin lotura izan duten pertsona ospetsuak

• Muhammad Abduh (1849-1905), egungo islamiar filosofiaren sortzailea.
• Saad Zaghloul (1859-1927), Egiptoko politikaria; 1924an lehen ministroa izan zena.
• Izzedin al-Qassam (1882-1935), Esku Beltza erakunde paramilitarraren sortzailea.
• Hasan al-Banna (1906-1949), Egiptoko politikaria, Anaia Musulmanak erakundearen sortzailea.
• Taha Hussein (1889-1973), idazle garaikidea.
• Amin al-Husayni (1895-1974), Jerusalemgo mufti handia 1921 eta 1948 artean; palestinar nazionalismoaren liderra eta nazien aliatua.
• Taqiuddin al-Nabhani (1909-1977), palestinar teologo eta legelaria, Askapenaren Alderdiaren sortzailea.
• Muhammad Ma Jian (1906-1978), txinatar intelektuala. Korana mandarinera itzuli zuen.
• Houari Boumédiène (1932-1978), iraultzailea, Aljeriako presidentea.
• Ahmed Yasín (1937-2004), palestinar politikaria, Hamasen sortzailea.
• Abdurrahman Wahid (1940-2009), Indonesiako presidentea izana.
• Shire Jama Ahmed, Somaliako hizkuntzalaria, 1972tik erabiltzen den alfabeto somaliarren sortzailea.
• Maumoon Abdul Gayoom (1937-), Maldivetako presidentea izana.
• Yusuf al-Qaradawi (1926-), Qataren bizi den ulema, nazioarteko garrantzi handia duena.
• Ali Gomaa (1952-), Egiptoko mufti nagusia.

Erreferentziak

Kanpo estekak

• Datuak: Q173959
• Multimedia: Al-Azhar University / Q173959