Jenny Nyström

Jenny Nyström
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Kalmar, 1854ko ekainaren 13a
Herrialdea	Suedia
Heriotza	Bromma parish (en) , 1946ko urtarrilaren 17a (91 urte)
Hobiratze lekua	Norra begravningsplatsen (en)
Familia
Aita	Daniel Nyström
Seme-alabak	ikusi Curt Nyström Stoopendaal (en)
Hezkuntza
Heziketa	Académie Julian (en) Valand School of Fine Arts (en) (1865 - Suediako Arteen Errege Akademia (1873 - 1881)
Hizkuntzak	suediera
Jarduerak
Jarduerak	margolaria, ilustratzailea, umorista grafikoa eta artista
Genero artistikoa	erretratua

Jenny Eugenia Nyström (Kalmar, Suedia, 1854ko ekainaren 13a – Stockholm, 1946ko urtarrilaren 17a) suediar margolaria eta ilustratzailea izan zen, jultomtearen irudi tradizionalaren sortzailea, hau da, Eskandinaviako folkloreko gnomoen, Santa Klausen bertsio suediarra, Gabonetako txartel eta aldizkari portadan agertzen direnak.^[1]

Ibilbidea

Jennyren aita eskola maisua eta piano-irakaslea izan zen, eta Kalmarko Gazteluko elizan kantatzen zuen. Zortzi urte zituela, Nyströmek familia Gotemburgora joan zen bizitzera.^[2] Kjellbergska flickskolan nesken-eskolan ikasi zuen.^[3] Ondoren, 1865ean, Göteborgs Musei-, Ritch Målarskola, Gotemburgoko Museoko arte-eskolara joan zen. Geroago Konsthögskolan Valand izena hartu zuen eskolara. 1873an onartu zuten Stockholmeko Arteen Suediako Errege Akademian, eta zortzi urtez ikasi zuen bertan. Bere prestakuntzan Gustav Vasari buruzko lehiaketa batean, Niño antes del rey Hans lana aurkeztu zuen.^[4] Ikasketa beka bat lortu zuen Académie Colarossin eta Julian Akademian 1882 eta 1886 bitartean Parisen.

Parisen posta-txartelen merkatu oparoa aurkitu zuen, eta Bonnier argitaletxe suediarra konbentzitzen saiatu zen haiek ekoizten has zedin, baina uko egin zioten. Nyströmek ilustrazioak egin zituen Gabonetako ipuin labur batekin batera: Lille Viggs äventyr på julafton (Vigg-en abentura txikiak Gabon-gauean), Viktor Rydberg idazlearena. Hark ikusi zituenean, Bonnier argitaletxeari iradoki zion liburua argitaratzeko. Azkenik, 1871n argitaratu zuen SA Hedlund editoreak. Zabal banatu zuen, eta, harrezkero, Suediako Gabonetako klasiko bihurtu zen. Barnkammarens bok^[2] haur suediarraren lehen liburua ere ilustratu zuen. Azkenean, Suediako margolari eta ilustratzaile emankorrena bihurtu zen Nyström. Urte askoan, irudiak Strålin & Persson ABk banatu zituen Falunen.

1887an, 33 urte zituela, Daniel Stoopendaal (1853-1927) medikuntzako ikaslearekin ezkondu zen, eta harekin seme bat izan zuen. Stoopendaal, Henrik Wilhelm Johan Stoopendaal (1846-1906), Ferdinand Jacob Stoopendaal (1850-) eta Georg Vilhelm Stoopendaal (1866-1953) artisten anaia izan zen. Tuberkulosia zuen, eta, beraz, Stoopendaalek ezin izan zituen inoiz ikasketak amaitu eta lan egin; beraz, Nyströmek eutsi zion familiari arte-lanari esker, eta Stoopendaalek merkataritza-gaiak erabiltzen zituen bitartean.

Nyström 1927an hil zen.

1933an, Curt Nyström Stoopendahl semeak (1893-1965) bere urratsei jarraitu zien, eta postalen eta kartelen ilustratzaile ezagun bihurtu zen, amarengandik oso gertu dagoen arte-estiloarekin, baita Curt Nyström sinaduran ere. XIX. mendearen hasieran, Georg Stoopendaal koinatua ohartu zen postalak diru-iturri onak zirela, pintura formalenak ez bezala. Hori dela eta, Nyström-en lanean argi eta garbi inspiratutako Gabonetako txartelak sortu zituen.

Bere obraren erakusketa iraunkorra Kalmar konderriko Museoan dago ikusgai.^[5]

Santa Claus eta Gabonak

Gabonetako txartel askotan eta aldizkarien azaletan agertzen den jultomtearen irudi suediarra sortu zuen Nyströmek, eta, hartara, Santa Klausen bertsio suediarra Eskandinaviako folklorearen gnomoekin lotu zuen.^[1]

Ilustrazio aipagarriak

• Fornnordiska sagor, Albert Ulrik Bååth, egilea (1886) (iparraldeko lehen ipuinak).
• Den poetiska Eddan, Nils Frederick Sander, egilea (1893) (Edda poética).
• Barnkammarens Bok (Estocolmo: Fahlcrantz & Co. 1903) (haur liburua).

Ikus, gainera

• Sundblom jauna

Iruditegia

• 
  Autoerretratua semearekin. (1895)
• 
  Porträtt av en aktris målat
• 
  Dios Jul ("Good Yule")
• 
  Den lilla Påskgossen
• 
  Röda korset (1917)
• 
  Christmas postcard
• 
  God-Jul
• 
  God-Jul
• 
  God-Jul
• 
  God-Jul
• 
  lChristmas card, Lyckoväg
• 
  Christmas card
• 
  Grötstunden, Christmas card
• 
  Christmas card showing the jultomte
• 
  Christmas card
• 
  Nº 3, Christmas card
• 
  Serie 594, Christmas card
• 
  Julottan (1920)
• 
  It sings - a boy listening to the music of the wires (1916)
• 
  Spring
• 
  Eric el victorioso (1895)
• 
  Heoroweard y
  Hrólfr Kraki
  (1895)
• 
  Thora Borgarhjort (1895)
• 
  Frigg, esposa de Odin (1893)
• 
  Valquirias con
  pieles de cisne (1893)

Erreferentziak

Bibliografia

• Forsberg Warringer, Gunnel Jenny Nyström: konstnärinna (1992)
• Forsberg Warringer, Gunnel Jenny Nyström: målaren och illustratören (1996)

Kanpo estekak

• Jenny Nyströmen lanaren irudiak Kalmarko Konderriko Museoaren datu-basean
• Jenny Nyström Christmas cards
• Jenny Eugenia Nyström

• Datuak: Q3100592
• Multimedia: Jenny Nyström / Q3100592