Pongo

Pongo
Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Animalia
Filuma	Chordata
Klasea	Mammalia
Ordena	Primates
Familia	Hominidae
Subfamilia	Ponginae
Generoa	Pongo Lacépède, 1799
Azpibanaketa
Pongo pygmaeus Pongo abelii Pongo tapanuliensis Pongo hooijeri†
Banaketa mapa
Datu orokorrak
Elikadura iturri nagusia	fruitua

Pongo, orangutanak edo orang-utanak primate genero bat da. Gorila, Pan eta gizakiekin batera Hominidae osatzen dute.

Etimologia

Izena malaysieratik dator,^[1] orang 'pertsona' eta hutan 'baso, oihan' hitzetatik, hots, 'basoko pertsona' esan nahi du.^[1][2][3]

Espezieak

Hiru orangutan espezie ezagutzen dira.^[4]

• Borneoko orangutana (Pongo pygmaeus) – Linnaeus, 1760
  • Pongo pygmaeus pygmaeus
  • Pongo pygmaeus morio
  • Pongo pygmaeus wurmbii
• Sumatrako orangutana (Pongo abelii) – Lesson, 1827
• Tapanuliko orangutana (Pongo tapanuliensis) – Nurcahyo, Meijaard, Nowak, Fredriksson & Groves, 2017

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Pongo

Anatomia

Orangutanek beso luzeak dituzte eta ile gorria edo arrea. Bertikalki 2 metroraino luze izaten dira, baina gehienetan, 1,75 metrora iristen dira. Besoak zabalik dituztela, 3 metroko zabalera dute. Arrek 120 kiloko pisua izaten dute.^[5][6]

Ekologia

Malaisia eta Indonesiako oihan tropikaletako Dipterocarpaceae familiako zuhaitzetan eta baso sekundarioetan bizi dira.^[7][8][9]

Erreferentziak

1. ↑ ^{a b} Sastrawan, Wayan Jarrah. (2020-11-06). «The Word ‘Orangutan’: Old Malay Origin or European Concoction?» Bijdragen tot de taal-, land- en volkenkunde / Journal of the Humanities and Social Sciences of Southeast Asia 176 (4): 532–541.  doi:10.1163/22134379-bja10016. ISSN 0006-2294. (Noiz kontsultatua: 2022-09-23).
2. ↑ (Ingelesez) «Home : Oxford English Dictionary» www.oed.com (Noiz kontsultatua: 2022-09-23).
3. ↑ (Ingelesez) «orangutan | Etymology, origin and meaning of orangutan by etymonline» www.etymonline.com (Noiz kontsultatua: 2022-09-23).
4. ↑ Mammal species of the world : a taxonomic and geographic reference. (3rd ed. argitaraldia) Johns Hopkins University Press 2005 ISBN 0-8018-8221-4. PMC 57557352. (Noiz kontsultatua: 2022-09-23).
5. ↑ Payne, Junaidi. (2008). Orangutans : behavior, ecology, and conservation. MIT Press ISBN 978-0-262-16253-1. PMC 166290656. (Noiz kontsultatua: 2022-09-23).
6. ↑ Groves, Colin P.. (1971-01-19). «Pongo pygmaeus» Mammalian Species (4): 1.  doi:10.2307/3503852. (Noiz kontsultatua: 2022-09-23).
7. ↑ Rijksen, H. D.. (1999). Our vanishing relative : the status of wild orang-utans at the close of the twentieth century. ISBN 94-010-9020-3. PMC 1058973869. (Noiz kontsultatua: 2022-09-23).
8. ↑ The Encyclopedia of mammals. Facts on File 1984 ISBN 0-87196-871-1. PMC 10403800. (Noiz kontsultatua: 2022-09-23).
9. ↑ (Ingelesez) Galdikas, Biruté M. F.. (1988-02). «Orangutan diet, range, and activity at Tanjung Puting, Central Borneo» International Journal of Primatology 9 (1): 1–35.  doi:10.1007/BF02740195. ISSN 0164-0291. (Noiz kontsultatua: 2022-09-23).

• Datuak: Q41050
• Multimedia: Pongo / Q41050
• Espezieak: Pongo