Macroglossum

Come leggere il tassoboxProgetto:Forme di vita/Come leggere il tassobox
Come leggere il tassobox
Macroglossum
Macroglossum stellatarum
Classificazione scientifica
DominioEukaryota
RegnoAnimalia
SottoregnoEumetazoa
SuperphylumProtostomia
PhylumArthropoda
SubphylumTracheata
SuperclasseHexapoda
ClasseInsecta
SottoclassePterygota
CoorteEndopterygota
SuperordineOligoneoptera
SezionePanorpoidea
OrdineLepidoptera
SottordineGlossata
InfraordineHeteroneura
DivisioneDitrysia
SuperfamigliaBombycoidea
FamigliaSphingidae
SottofamigliaMacroglossinae
TribùMacroglossini
SottotribùMacroglossina
GenereMacroglossum
Scopoli, 1777
Serie tipo
Sphinx stellatarum
Linnaeus, 1758
Sinonimi

Bombylia
Hübner, 1806
Bombylia
Hübner, 1822
Macroglossa
Boisduval, 1833
Macroglossa
Ochsenheimer, 1816
Psithyros
Hübner, 1819
Rhamphoschisma
Wallengren, 1858
Rhopalopsyche
Butler, 1875

Specie
  • vedi testo

Macroglossum Scopoli, 1777 è un genere di lepidotteri appartenente alla famiglia Sphingidae, diffuso in Eurasia, Africa e Oceania.

Descrizione

Adulto

Il taxon presenta antenne clavate e nettamente uncinate all'apice; il capo rivela una cresta mediale poco accentuata (D'Abrera, 1986).

Capo di Macroglossum stellatarum
Particolare dell'antenna di Macroglossum stellatarum

Nell'ala anteriore, le nervature R2+R3 e R4 non sono connesse distalmente, così come in Hemaris, mentre nell'ala posteriore, Rs e M1 dipartono separatamente dall'angolo superiore della cellula discoidale; altrettanto dicasi per M3 e Cu1.
Gli occhi sono sviluppati e circondati di peli. I palpi labiali sono ampi e protrusi, triangolari, e con la superficie interna completamente squamosa. La spiritromba è sviluppata (D'Abrera, 1986).
Le spine addominali sono molto robuste, ed in particolare quelle disposte sulla fila frontale di ogni tergite, appaiono corte e spesse. In molte specie si riscontra la presenza di un ciuffo caudale a forma di ventaglio.
Nelle zampe, le tibie sono semplici, ma lo sperone medio-tibiale appare spesso armato di una prominente fila di spine. I tarsi sono spinosi; il pre-tarso mostra pulvillus e paronychium di normali dimensioni (D'Abrera, 1986).
I sessi sono molto simili, tanto che è possibile distinguerli solo attraverso l'osservazione del genitale (principalmente quello maschile), oppure portando alla luce il retinaculum dei maschi (D'Abrera, 1986).

Uovo

Le uova sono arrotondate, di un verde pallido o giallo-verdi.

Larva

I bruchi sono di norma verdi, con bande più chiare lungo i fianchi, e presentano un cornetto verde sull'ottavo urotergite. Il capo è piccolo, depresso e arrotondato, della stessa tonalità di verde del resto del corpo. Non presentano macchie ocellate. Il torace può avere una forma lievemente conica.

Bruco di Macroglossum stellatarum

Pupa

La crisalide è tozza, marroncina o giallastra, spesso con macchie nere, e viene rinvenuta libera tra le foglie della lettiera o nei primi strati di terreno del sottobosco (Chinery, 1989).
La proboscide è fusa al resto del corpo. La parte dorsale dei segmenti addominali 1-5 è appiattita. Gli spiracoli addominali sono situati all'interno di macchie scure. Il cremaster è variabile.

Crisalide di Macroglossum stellatarum rinvenuta nel terreno

Distribuzione e habitat

La distribuzione è prevalentemente australasiana, con parecchie specie presenti in Australia, Nuova Zelanda e Nuova Guinea, come M. alcedo, M. dohertyi, M. hirundo e M. joannisi. Parecchie sono anche le specie a diffusione indomalese, come per esempio M. assimilis, M. corythus o M. faro, che sono presenti anche nel Subcontinente indiano. La specie M. trochilus ha raggiunto l'intera Ecozona afrotropicale, essendo presente in Sierra Leone e Malawi. Diverse sono inoltre le specie che hanno occupato il Paleartico orientale, come M. fritzei, M. mediovitta e M. passalus, ma tra queste, la sola M. stellatarum si è spinta fino al Paleartico occidentale, tanto da toccare le coste del Portogallo, dell'Irlanda e dell'Islanda. Non sono presenti specie americane.

L'habitat preferenziale risulta essere la foresta tropicale o subtropicale.

Biologia

Volo stazionario di Macroglossum stellatarum

Le abitudini sono principalmente diurne. Sia i maschi sia le femmine sono forti volatori, e suggono il nettare da fiori di varie specie, librandosi in un volo stazionario presso la corolla, senza posarsi; questa caratteristica, che ricorda il volo dei colibrì, ha dato origine al loro nome comune di Sfingi-colibrì.

Alimentazione

I bruchi si alimentano su foglie di vari generi di Rubiaceae, tra cui:

Galium verum, le cui foglie vengono parassitate dal bruco di Macroglossum stellatarum
Rubia tinctorum, altra pianta ospite per i bruchi di Macroglossum stellatarum

Vengono inoltre attaccate specie dei generi:

Strychnos psilosperma, pianta ospite per i bruchi di Macroglossum corythus

Tassonomia

Specie

Il genere comprende 113 specie:

  • Macroglossum adustum Rothschild & Jordan, 1916
  • Macroglossum aesalon Mabille, 1879
  • Macroglossum affictitia Butler, 1875
  • Macroglossum albigutta Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum albolineata Clark, 1935
  • Macroglossum alcedo Boisduval, 1832
  • Macroglossum alluaudi de Joannis, 1893
  • Macroglossum amoenum Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum aquila Boisduval, 1875
  • Macroglossum arimasi Hogenes & Treadaway, 1993
  • Macroglossum assimilis Swainson, 1821
  • Macroglossum augarra Rothschild, 1904
  • Macroglossum avicula Boisduval, 1875
  • Macroglossum backi Eitschberger, 2009
  • Macroglossum belis (Linnaeus, 1758)
  • Macroglossum bifasciata (Butler, 1875)
  • Macroglossum bombylans Boisduval, 1875
  • Macroglossum buini Clark, 1926
  • Macroglossum buruensis Holland, 1900
  • Macroglossum cadioui Schnitzler & Speidel, 2004
  • Macroglossum caldum Jordan, 1926
  • Macroglossum calescens Butler, 1882
  • Macroglossum castaneum Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum clemensi Cadiou, 1998
  • Macroglossum corythus Walker, 1856
  • Macroglossum dohertyi Rothschild, 1894
  • Macroglossum eggeri Eitschberger, 2003
  • Macroglossum eichhorni Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum faro (Cramer, 1779)
  • Macroglossum fischeri Eitschberger, 2009
  • Macroglossum fritzei Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum fruhstorferi Huwe, 1895
  • Macroglossum glaucoptera Butler, 1875
  • Macroglossum godeffroyi (Butler, 1882)
  • Macroglossum gyrans Walker, 1856
  • Macroglossum haslami Clark, 1922
  • Macroglossum haxairei Eitschberger, 2003
  • Macroglossum heliophila Boisduval, 1875
  • Macroglossum hemichroma Butler, 1875
  • Macroglossum hirundo Boisduval, 1832
  • Macroglossum incredibile Eitschberger, 2006
  • Macroglossum insipida Butler, 1875
  • Macroglossum jani Hogenes & Treadaway, 1998
  • Macroglossum joannisi Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum kadneri Eitschberger, 2004
  • Macroglossum kishidai Cadiou, 1998
  • Macroglossum kitchingi Cadiou, 1997
  • Macroglossum kleineri Eitschberger, 2006
  • Macroglossum lepidum Rothschild & Jordan, 1915
  • Macroglossum leytensis Eitschberger, 2006
  • Macroglossum limata Swinhoe, 1892
  • Macroglossum luteata Butler, 1875
  • Macroglossum malitum Zwick & Treadaway, 2001
  • Macroglossum marquesanum Collenette, 1935
  • Macroglossum mediovitta Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum meeki Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum melanoleuca Cadiou & Schnitzler, 2001
  • Macroglossum melas Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum micacea Walker, 1856
  • Macroglossum milvus (Boisduval, 1833)
  • Macroglossum mitchellii Boisduval, 1875
  • Macroglossum moecki Rutimeyer, 1969
  • Macroglossum mouldsi Lachlan & Kitching, 2001
  • Macroglossum multifascia Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum napolovi Eitschberger, 2004
  • Macroglossum nemesis Cadiou, 1998
  • Macroglossum neotroglodytus Kitching & Cadiou, 2000
  • Macroglossum nigellum Rothschild & Jordon, 1916
  • Macroglossum nubilum Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum nycteris Kollar, 1844
  • Macroglossum oceanicum Rothschild & Jordan, 1915
  • Macroglossum pachycerus Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum palawana Eitschberger & Treadaway, 2004
  • Macroglossum particolor Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum passalus (Drury, 1773)
  • Macroglossum paukstadtorum Eitschberger, 2005
  • Macroglossum perplexum Eitschberger, 2003
  • Macroglossum phocinum Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum poecilum Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum prometheus Boisduval, 1875
  • Macroglossum pseudocorythus Eitschberger, 2003
  • Macroglossum pseudoluteata Eitschberger, 2003
  • Macroglossum pseudonigellum Eitschberger, 2006
  • Macroglossum pyrrhosticta Butler, 1875
Macroglossum pyrrhosticta fotografata a Osaka, in Giappone
  • Macroglossum rectans Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum regulus Boisduval, 1875
  • Macroglossum reithi Cadiou, 1997
  • Macroglossum ronja Eitschberger, 2009
  • Macroglossum saga Butler, 1878
  • Macroglossum schnitzleri Cadiou, 1998
  • Macroglossum semifasciata Hampson, 1893
  • Macroglossum sitiene Walker, 1856
  • Macroglossum soror Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum spilonotum Rothschild & Jordan, 1912
  • Macroglossum stellatarum (Linnaeus, 1758) - specie tipo: Sphinx stellatarum Linnaeus, 1758 - Syst. Nat. (Edn 10) 1 : 493
  • Macroglossum stenoxanthum Turner, 1925
  • Macroglossum stevensi Clark, 1935
  • Macroglossum stigma Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum sulai Eitschberger, 2003
  • Macroglossum svetlana Eitschberger & Fischer, 2009
  • Macroglossum sylvia Boisduval, 1875
  • Macroglossum tangalleum Eitschberger & Schnitzler, 2006
  • Macroglossum tenebrosa Lucas, 1891
  • Macroglossum tenimberi Clark, 1920
  • Macroglossum trigi Eitschberger, 2004
  • Macroglossum trochilus (Hubner, 1823)
  • Macroglossum ungues Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum vacillans Walker, 1865
  • Macroglossum vadenberghi Hogenes, 1984
  • Macroglossum variegatum Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum vicinum Jordan, 1923
  • Macroglossum vidua Rothschild & Jordan, 1903
  • Macroglossum wolframmeyi Eitschberger & Treadaway, 2004

Sinonimi

Sono stati riportati sette sinonimi:

  • Bombylia Hübner, 1806 - Tentamen determinationis digestionis ... - specie tipo: Sphinx stellatarum Linnaeus, 1758
  • Bombylia Hübner, 1822 - Syst.-alph. Verz.: 10-13
  • Macroglossa Boisduval, 1833 - Nouv. Annls Mus. Hist. Nat. Paris 2 : 226 - specie tipo: Macroglossa milvus Boisduval, 1833
  • Macroglossa Ochsenheimer, 1816 - Schmett. von Eur. 4 : 212
  • Psithyros Hübner, 1819 - Verz. bek. Schmett. (9): 132 - specie tipo: Sphinx stellatarum Linnaeus, 1758
  • Rhamphoschisma Wallengren, 1858 - Öfvers. Vet. Akad. Förh. 15 : 139 - specie tipo: Psithyros trochilus Hübner, (1823)
  • Rhopalopsyche Butler, 1875 - Proc. zool. Soc. Lond.

Alcune specie

  • Macroglossum affictitia
    Macroglossum affictitia
  • Macroglossum augarra
    Macroglossum augarra
  • Macroglossum avicula
    Macroglossum avicula
  • Macroglossum belis
    Macroglossum belis
  • Macroglossum bifasciata
    Macroglossum bifasciata
  • Macroglossum bombylans
    Macroglossum bombylans
  • Macroglossum caldum
    Macroglossum caldum
  • Macroglossum corythus
    Macroglossum corythus
  • Macroglossum dohertyi
    Macroglossum dohertyi
  • Macroglossum faro
    Macroglossum faro
  • Macroglossum gyrans
    Macroglossum gyrans
  • Macroglossum heliophila
    Macroglossum heliophila
  • Macroglossum hemichroma
    Macroglossum hemichroma
  • Macroglossum hirundo
    Macroglossum hirundo
  • Macroglossum insipida
    Macroglossum insipida
  • Macroglossum kitchingi
    Macroglossum kitchingi
  • Macroglossum mitchellii
    Macroglossum mitchellii
  • Macroglossum nigellum
    Macroglossum nigellum
  • Macroglossum nubilum
    Macroglossum nubilum
  • Macroglossum prometheus
    Macroglossum prometheus
  • Macroglossum pyrrhosticta
    Macroglossum pyrrhosticta
  • Macroglossum pyrrhosticta
    Macroglossum pyrrhosticta
  • Macroglossum reithi
    Macroglossum reithi
  • Macroglossum semifasciata
    Macroglossum semifasciata
  • Macroglossum sitiene
    Macroglossum sitiene
  • Macroglossum stellatarum
  • Macroglossum sylvia
    Macroglossum sylvia
  • Macroglossum tenebrosa
    Macroglossum tenebrosa
  • Macroglossum ungues
    Macroglossum ungues

Bibliografia

  • Bertaccini E., Fiumi G. & Provera P., 1995 – Bombici & Sfingi d'Italia (Lepidoptera Heterocera) Volume I. Natura - Giuliano Russo Editore, Bologna, 248 pp. 16 tavv. a colori.
  • Boisduval, Jean-Alphonse, 1833 - Mémoire sur les Lépidoptères de Madagascar, Bourbon et Maurice Nouv. Annls Mus. Hist. Nat. Paris 2 : 149-270
  • Boisduval, Jean-Alphonse, [1875] - Histoire naturelle des Insectes, Species general des Lépidoptères Héterocères. Tome Premier. Sphingides, Sesiides, Castnides. Vol. 8. Paris, France. pp 4 & 568 pp. Hist. nat. Insectes (Spéc. gén. Lépid Héterocères) 8: 568pp
  • Boisduval, Jean-Alphonse, [1875] - Histoire Naturelle des Insectes. Species Général des Lépidoptéres Hétérocéres. Tome Premier. Sphingides, Sésiides, Castnides Hist. nat. Ins., Spec. gén. Lépid. Hétérocères, 1 : 1-568, pl. 1-11
  • Butler, 1875 - Descriptions of new species of Sphingidae Proc. zool. Soc. Lond. 1875
  • Butler, 1882 - Descriptions of new species of Lepidoptera, chiefly from Duke of York Island and New Britain Ann. Mag. Nat. Hist. (5) 10 (55): 36-43 : 149-160 226-238
  • (EN) Capinera, J. L. (Ed.), Encyclopedia of Entomology, 4 voll., 2nd Ed., Dordrecht, Springer Science+Business Media B.V., 2008, pp. lxiii + 4346, ISBN 978-1-4020-6242-1, LCCN 2008930112, OCLC 837039413.
  • Carter, David, 1993 - Farfalle e falene. 304 pp; Fabbri Editori; ISBN 88-450-4452-1
  • Chinery, M., Ordine Lepidoptera - Farfalle diurne e notturne, in Guida degli insetti d'Europa - Atlante illustrato a colori, collana Scienze Naturali, Manicastri, C. e Marangoni, C. (traduttori), 1ª edizione, Padova, Franco Muzzio Editore, aprile 1987 [1985], p. 375, ISBN 8870213781, OCLC 847305825.
  • Chinery, Michael, 1989 - Farfalle d'Italia e d'Europa. 323 pp.; De Agostini/Collins; ISBN 88-402-0802-X
  • Cramer, [1780] - Uitlandsche Kapellen (Papillons exotiques) Uitl. Kapellen 3 (17-21): 1-104, pl. 193-252 (1779) (22): 105-128, pl. 253-264 ([1780]) (23-24): 129-176, pl. 265-288 (1780)
  • D'Abrera, Bernard, 1980 - Butterflies of the Afrotropical Region. 593 pp.; Lansdowne Editions ; ISBN 0-7018-1029-7
  • D'Abrera, Bernard, 1986 - Sphingidae Mundi; Hawk Moths of the World. 226 pp.; E.W. Classey, Faringdon; ISBN 086096-022-6
  • D'Abrera, Bernard, 2006 - World Butterflies. 272 pp.; Hill House Publishers; ISBN 0-947352-46-5
  • Drury, 1773 - Illustrations of natural history; wherein are exhibited ... Illust. Nat. Hist. Exot. Insects 2 : 1-90, pl. 1-50
  • Eitschberger, 2002 - Vorarbeit zur Revision der Macroglossum corythus-sylvia—Grouppe (s. l.) Neue Ent. nachr. 54: 149-439
  • Eitschberger & Treadaway, 2004; Eitschberger, 2004 - Macroglossum sylvia Boisduval, [1875], eine von vielen Autoren fehlinterpretierte Art und di Beschreibung neuer Taxa Neue Ent. Nachr. 58: 3-17 (text), 18-50 (gen.figs), pl. 1-2
  • Felder, 1861 - Lepidopterorum Amboienesium a Dre. L. Doleschall annis 1856-58 collectorum species novae S.B. Akad. Wiss. Wien 43 (1): 26-44
  • Felder, 1874 - Reise der österreichischen Fregatte Novara um die Erde in den Jahren 1857, 1858, 1859 unter den Behilfen des Commodore B. von Wüllerstorf-Urbair. Zoologischer Theil. Band 2. Abtheilung 2. Lepidoptera. Rhopalocera Reise Fregatte Novara, Bd 2 (Abth. 2) (1): 1-136, pl. 1-21 (Rhop.) (C. & R. Felder, [1865]) (2): 137-378, pl. 22-47 (Rhop.) (C. & R. Felder, 1865) (3): 379-536, pl. 48-74 (Rhop.) (C. & R. Felder, 1867) (4): 537-548, pl. 75-120, (Inhalts-Verz.) 1-9 (pl. 1-74), (Rhop./Het.) (Felder & Rogenhofer, 1874) (5): pl. 121-140, (erklärung) 1-10 (pl. 75-107), (Inhalts-Vers.) 1-20 (pl. 108-140), (Het.) (Felder & Rogenhofer, 1875)
  • (DE) Freina, J. de & Witt, T. J., Die Bombyces und Sphinges der Westpalaearktis (Insecta, Lepidoptera), Band 1, Monaco, Edition Forschung & Wissenschaft Verlag GmbH, 1987, pp. 708; 46 tavv., ISBN 3926285001, OCLC 60026319.
  • Hampson, [1893] - Fauna of British India including Ceylon and Burma Fauna Br. India (Moths) 1: I-XXIII, 1-527
  • Hemming Francis, 1937 - HÜBNER, A bibliographical and systematic account of the entomological works of Jacob Hübner and of the supplements thereto by Carl Geyer, Gottfried Franz von Frölich and Gottlieb August Wilhelm Herrich-Schäffer, Vol 1 & 2
  • Hogenes & Treadaway, 1998 - The Sphingidae (Lepidoptera) of the Philippines Nachr. Ent. Ver. Apollo, Suppl. 17: 17-132
  • Holloway, J. D, 1987 - The Moths of Borneo, Part 3; Superfamily Bombycoidea: families Lasiocampidae, Eupterotidae, Bombycidae, Brahmaeidae, Saturniidae, Sphingidae; (1998 reprint)
  • Hübner, [1806] - Tentamen determinationis digestionis alque denominationis singlarum stripium Lepidopterorum, peritisad inspiciendum et dijudicandum communicatum, a Jacob Hübner Tentamen determinationis digestionis ...: -
  • Hübner, [1819] - Verzeichniss bekannter Schmettlinge, 1816-[1826] Verz. bek. Schmett. (1): [1-3], 4-16 (1816) (2): 17-32 (1819) (3): 33-48 (1819) (4): 49-64 (1819) (5): 65-80 (1819) (6): 81-96 (1819) (7): 97-112 (1819) (8): 113-128 (1819) (9): 129-144 (1819) (10): 145-160 (1819) (11): 161-176 (1819) (12): 177-192 (1820) (13): 193-208 (1820) (14): 209-224 (1821) (15): 225-240 (1821) (16): 241-256 (1821) (17): 257-272 (1823) (18): 273-288 (1823) (19): 289-304 (1823) (20): 305-320 (1825) (21): 321-336 (1825) (22): 337-352 (1825) (23-27): 353-431 ([1825])
  • Hübner, 1822 - Systematisch-alphabetisches Verzeichniss aller bisher bey den Fürbildungen zur Sammlung europäischer Schmetterlinge angegebenen Gattungsbenennungen; mit Vormerkung auch augsburgischer Gattungen, von Jacob Hübner Syst.-alph. Verz.: [I-III], IV-VI, [1]-2-81
  • Kitching & Cadiou, 2000 - Hawkmoths of the World; An annotated and illustrated revisionary checklist (Lepidoptera: Sphingidae). 256 pp.; Comstock Publishing Associates - Ithaca; ISBN 978-0-8014-3734-2
  • (EN) Kükenthal, W. (Ed.), Handbuch der Zoologie / Handbook of Zoology, Band 4: Arthropoda - 2. Hälfte: Insecta - Lepidoptera, moths and butterflies, a cura di Kristensen, N. P., collana Handbuch der Zoologie, Fischer, M. (Scientific Editor), Teilband/Part 35: Volume 1: Evolution, systematics, and biogeography, Berlino, New York, Walter de Gruyter, 1999 [1998], pp. x + 491, ISBN 978-3-11-015704-8, OCLC 174380917.
  • Landman Wijbren, 2001 - The Complete Encyclopedia of Moths. 272 pp.; Grange Books; ISBN 1-84013-409-7
  • Leraut, Patrice, 1992 - Le farfalle nei loro ambienti. 255 pp.; Ed. A. Vallardi (ecoguide); ISBN 88-11-93907-0
  • Lewis, H.L., 1974 - Butterflies of the World; ISBN 0-245-52097-X
  • Linnaeus, 1758 - Systema Naturae per Regna Tria Naturae, Secundum Clases, Ordines, Genera, Species, cum Characteribus, Differentiis, Symonymis, Locis. Tomis I. 10th Edition Syst. Nat. (Edn 10) 1 : 1-338 339-824
  • Ménétriés, 1857 - Enumeratio corporum animalium Musei Imperialis Academiae Scientiarum Petropilitanae. Classis Insectorum, Ordo Lepidopterorum Cat. lep. Petersb. 1: 1-66, pl. 1-6, (supplement) 67-112 (1855) 2: 67-97,99-144, pl. 7-14 (1857) 3: 145-161, pl. 15-18 (1863)
  • Moore, [1858] - A Catalogue of the Lepidopterous Insects in the Museum of the Hon. East-India Company in Horsfield & Moore, Cat. lep. Ins. Mus. East India Coy 1: : 1-278, pl. 1-12,1a,2a,3a,4a,5a,6a
  • Ochsenheimer, Ferdinand, 1816 - Die Schmetterlinge von Europa, vol. 4. Leipzig (Fleischer). X + 212 pp.
  • Pinhey, E., 1962 - Hawk Moths of Central and Southern Africa
  • Rothschild, 1894 - Notes on Sphingidae, with descriptions of new species Novit. Zool. 1 (1) : 65-98, pl. 5-7
  • Rothschild & Jordan, 1903 - A revision of the Lepidopterous family Sphingidae Novit. Zool. 9 (Suppl.) : 1-813 815-972, pl. 1-67
  • Rothschild & Jordan, 1915 - Thirteen new Sphingidae Novit. Zool. 22 (2): 281-291, pl. 20
  • Rothschild & Jordan, 1915 - Some new Sphingidae in the collection of the British Museum Novit. Zool. 22 (2): 291-294
  • (EN) Scoble, M. J., The Lepidoptera: Form, Function and Diversity, seconda edizione, London, Oxford University Press & Natural History Museum, 2011 [1992], pp. xi, 404, ISBN 978-0-19-854952-9, LCCN 92004297, OCLC 25282932.
  • Scopoli, 1777 - Introductio ad Historiam naturalem, sistens genera Lapidum, Plantarum et Animalium hactenus detecta, caracteribus essentialibus donata, in tribus divisa, subinde ad leges Naturæ. Pragae - Introd. Hist. nat.: [x], 3-506 + [34 pp.]
  • (EN) Stehr, F. W. (Ed.), Immature Insects, 2 volumi, seconda edizione, Dubuque, Iowa, Kendall/Hunt Pub. Co., 1991 [1987], pp. ix, 754, ISBN 978-0-8403-3702-3, LCCN 85081922, OCLC 13784377.
  • Swinhoe, 1892 - Catalogue of Eastern and Australian Lepidoptera Heterocera in the Collection of the Oxford University Museum (Part 1) Cat. Het. Mus. Oxford (1) : 1-324, viii, pl. 1-8
  • Walker, 1856 - List of the Specimens of Lepidopterous Insects in the Collection of the British Museum List Spec. Lepid. Insects Colln Br. Mus. 8: 1-271 (1856)
  • Wallengren, 1858 - Nya Fjärilslägten Öfvers. Vet. Akad. Förh. 15 : 75-84,135-142,209-215

Voci correlate

Altri progetti

Altri progetti

  • Wikimedia Commons
  • Wikispecies
  • Collabora a Wikimedia Commons Wikimedia Commons contiene immagini o altri file su Macroglossum
  • Collabora a Wikispecies Wikispecies contiene informazioni su Macroglossum

Collegamenti esterni

  • (EN) CATE Creating a Taxonomic eScience URL consultato il 5 maggio 2011, su cate-sphingidae.org.
  • (EN) Checklist of the Italian fauna on-line URL consultato il 5 maggio 2011, su faunaitalia.it.
  • (EN) CSIRO Ecosystem Sciences - Australian Moths Online URL consultato il 5 maggio 2011, su www1.ala.org.au. URL consultato il 4 maggio 2011 (archiviato dall'url originale il 5 marzo 2016).
  • (EN) European Butterflies and Moths URL consultato il 5 maggio 2011 [collegamento interrotto], su lepidoptera.pl.
  • (EN) Fauna Europaea URL consultato il 5 maggio 2011, su faunaeur.org.
  • (EN) Funet.fi URL consultato il 5 maggio 2011, su nic.funet.fi.
  • (EN) ITIS Catalogue of Life 2011 URL consultato il 5 maggio 2011, su catalogueoflife.org.
  • (EN) Lepidoptera Barcode of Life URL consultato il 5 maggio 2011, su lepbarcoding.org. URL consultato il 4 maggio 2011 (archiviato dall'url originale il 4 marzo 2016).
  • (EN) Moths and Butterflies of Europe and North Africa URL consultato il 5 maggio 2011, su leps.it.
  • (EN) Natural History Museum URL consultato il 5 maggio 2011, su nhm.ac.uk.
  • (EN) Sphingidae of the Western Palaearctic URL consultato il 5 maggio 2011, su tpittaway.tripod.com.
  • (EN) Taxonomicon URL consultato il 5 maggio 2011, su taxonomicon.taxonomy.nl.
  • (EN) Tree of Life web project URL consultato il 5 maggio 2011, su tolweb.org. URL consultato il 4 maggio 2011 (archiviato dall'url originale il 15 maggio 2011).
  Portale Artropodi
  Portale Biologia