Huis te Est

Huis te Est
Het Huis te Est (1759)
Locatie Est
Algemeen
Kasteeltype adellijk huis
Bouwmateriaal baksteen
Gebouwd in 1250-1350
Gesloopt in 18e eeuw

Het Huis te Est was een kasteel in het Nederlandse dorp Est, provincie Gelderland.

Geschiedenis

Het kasteel is tussen 1250 en 1350 gesticht door het geslacht Van Est, die tevens eigenaar was van de heerlijkheid Est. In 1372 woonde Hendrik van Est op het kasteel. In het eerste kwart van de 15e eeuw was Johanna van Cuyk er mee beleend, maar hierna kwamen kasteel en heerlijkheid terecht bij Gijsbrecht van Tuyl.

In 1476 trouwde Geertruid van Tuyl met N. van Heukelom. Zij verkochten begin 16e eeuw de goederen aan Claes Vijgh. In de 17e eeuw waren de families Bloemendaal en Laewick de eigenaren van Est.

In 1744 waren kasteel en heerlijkheid in bezit van Jan Jacobs Timmers. Na zijn overlijden in 1764 hertrouwde zijn weduwe met een lid van de familie Cox. Kort hierna gaf Godefroy Cox opdracht om een nieuw huis te bouwen, ter vervanging van het oude kasteel. Dit landhuis is overigens in 1796 al weer afgebroken.

Beschrijving

In 1988 werden tijdens bouwwerkzaamheden voor een bakkerij de resten van grachten en muurwerk gevonden.

Ook tijdens archeologisch onderzoek in 2008 zijn onder andere de grachten en restanten van metselwerk aangetroffen. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat het kasteel is gebouwd tussen 1250 en 1350. Er zal eerst een gracht zijn uitgegraven, waarbij de vrijgekomen grond werd gebruikt om het cirkelvormige kasteeleiland mee op te hogen, zodat het kasteel op een verhoging kwam te staan. Dit eiland had een diameter van 20 meter. Toen het kasteel werd gesloopt, is de gracht gedempt met slooppuin en met de grond van het verhoogde kasteelterrein. Het gehele terrein is geëgaliseerd, waardoor er in het landschap niets meer herinnert aan de aanwezigheid van het kasteel. De aangetroffen muurresten bevonden zich overigens buiten het kasteeleiland. Het onderzoek maakte duidelijk dat het kasteelterrein zelf nagenoeg geen restanten van het kasteel bevatte, hetgeen wijst op een geringe fundering van het bouwwerk. Het zou dan ook niet zozeer gaan om een verdedigbaar kasteel maar om een omgracht adellijk huis, ondanks dat een melding uit 1772 spreekt over een zwaar kasteel met verscheidene torens.

Merckensteijn

In de leenboeken van Asperen was van 1491 tot 1697 in Est sprake van een huis Merckensteijn of Markestein. De locatie van dit kasteel is echter onbekend. Waarschijnlijk wordt er het Huis te Est mee bedoeld en was Merckensteijn dus geen apart kasteel.

Bronnen, noten en/of referenties
  • Vermeulen, F.A.J. (1974-1975). De Bommeler- en de Tielerwaard. Gijsbers & Van Loon, "Est en Op-IJnen", pp. 317-318. Gearchiveerd op 5 oktober 2022.
  • Kastelen in Gelderland. Matrijs, Utrecht (2013), "Neerijnen", p. 365.
  • Tump, M. (2008). Plangebied Est. BAAC. Gearchiveerd op 2 augustus 2023.
  • Markestein, Kastelenlexicon
· · Sjabloon bewerken

Aalst · Aardenburg · Acquoy · Aerdt · Agistaldaburg · Ahof · Aldenhaag · Aller · Ambe · Ammersoyen · Ampsen · Andelst · Angeroyen · Appelburg · Appelse walburg · Appeltern · Arler · Baak · Babberich · Baer · Baerle · Bakerbosch · Balgoij · Barlham · Batenburg · Beek · Beerenclaauw · Bemmel · Bevervoorde · Bergh · Biljoen · Bingerden · Blankenborg (Laren) · Blankenborg · Blauwe Huis · Blokhuis (Ravenswaaij) · Boelenham · Boetselaersborg · Borculo · Boswaai · Brakel · Den Brakel · Den Bramel · Bredevoort · Broekhuizen · Bronkhorst · Bruchem · Bruinhorst · Brunsberg · Bulkestein · Bunswaard · Burcht van Tiel · Buren · De Buurse · Byland · Byvanck · Caetshage · Camphuysen · De Cannenburch · de Cloese · Coldenhove · Culemborg · Dedinckweerd · Delwijnen · Didam · Diepenbroek · Hof te Dieren · Huis Dijck · Dikke Tinne · Doddendaal · Dodewaard · Doornenburg · Doornik · Doorwerth · Dooyenburg · Dorth · Doseburg · Drakenburg · Dreumel · Druten · Duivelshuis · Eerbeek · De Ehze · Elburg · Eldrik · Emmerik · Engelenburg · Groot Engelenburg · Engelrode · Enghuizen · Enspijk · De Essenburgh · Essenpas · Est · Fokkinck · Gameren · Geerestein · Geldermalsen · De Gelderse Toren · Geldersweerd · Gellicum · Gendt · Gennepestein · Glindhorst · Goudenstein · ‘s-Grevenhoef · Groot Hell · Groenlo · Groesbeek · Huis te Groesbeek · Grunsfoort · Gulden Spijker · Hackfort · Hackforts Veenhuis · Hagen · Hagevoort · Hamerden · Hanepol · Harreveld · Harslo · Hassink · Het Haveke · Hedel · Heeckeren · De Heegh · Hees · De Heest · Hellouw · Hemmen · Hernen · Motte van Hernen · Heumen · Heusden · Hoekelum · Hoekenburg · De Hoeve · De Hof · Hof d'Ooy · Hof van Arkel · Huis het Holt · Holthuis · Het Holtslag · Ter Horst · Houberg · St. Hubertus · Huissen · Hulhuizen · Hulkestein · Hulsen · Hunneschans bij De Duno · Hunneschans bij Uddel · Jonker Bloo · 't Joppe · De Kamp · Karssenberg · Kemnade · Keppel · Kermestein · Kernhem · Kervel · Kiefskamp · De Kinkelenburg · Klein Enghuizen · Kleverburg · Kortenhoeve · Laag Helbergen · Lakenburg · Landfort · Langen · Latenstein · De Lathmer · Lathum · Ter Lede · Leegpoel · Leemcuyl · Leeuwen · Leeuwenbergh · Lensenburg · Lent · Leur · Leuvenum · Leyenburg · Lichtenvoorde · Lievenstein · Loenen · Loevestein · Loil · Loowaard · Luynhorst · Hof te Maasbommel · Magerhorst · Malburgen · Malderburcht · Malsen · Manhorst · Marhulsen · De Marsch · Marveld · Mathena · Maurik · Medel · Medestein · 't Medler · Meinerswijk · De Mellard · Mensink · Mergelp · Meteren · 't Meyerink · Middachten · Millingen · Mussenberg · Nagelhorst · Nederhagen · Nederhemert · Neerijnen · Huis Neerijnen · De Nesch · Nettelhorst · Nieuwe Blokhuis · Nijburg · Nijenbeek · Old Putten · Notenstein · Nye Huis · Olde Spijker · Oldenaller · Oldenhof (Driel) · Oldenhof (Heteren) · De Ooij · Oolde · Oud Oolde · Oosterhout · Ophemert · Opijnen · Oud Ampsen · Oude Blokhuis · Het Oude Loo · Oude Voorst · Oudenborch · Oud-Wisch · Huis te Overasselt · Overeng · Overhagen · Overlaar · 't Oye · Palmestein · De Parck · Persingen · Plekenpol · Ploen · Pluimenburg · Poederoijen · Poelwijck · Poelwijk · De Pol (Dreumel) · Huis de Poll (Huis te Gietelo) · De Poll (Huissen) · Pollenbering · Pollenstein · Puttenstein · Het Raasink · Ravenhorst · De Rees · Ressen · Reuversweerd · Reygersfoort · Rhijnestein · Huis Rijswijk · Rode Toren · Roode Wald · Rosande · Rosendael · Rossum · Rumpt · Ruurlo · Rijsselt · Schadewijk · Schaffelaar · Scherpenzeel · Schoonbroek · Schoonderbeek · Schoonenburg · Schuilenburg · Schuilkerke · Hof te Seelbeek · Sevenaer I · Sevenaer II · Sinderen (Oude IJsselstreek) · Sinderen (Voorst) · Slangenburg · Sleeburg · Slimsijp · De Snor · Soelen · Spaansweerd · Spaldorp · Spijk · Staverden · Sterkenburg · Swanepol · Tarthorst · Teisterbant (Kerk-Avezaath) · Teisterbant (Kerkdriel) · Ter Dicke · Tolhuis · Tolhuis (Tiel) · Tollenburg · Tongerlo · Toren van Wely · Tuil · Ubbergen · Uilenburg (Ewijk) · Uilenburg (Heteren) · Ulenpas · Ulft · Upladen · Valburg · Valkhof · Vanenburg · Varik · Hof te Varsseveld · 't Velde · Velhorst · Verwolde · Vierakker · De Voorst · Voorstonden · Vorden · Vosbergen · Vredenburg · Vredestein (Driel) · Vredestein (Ravenswaaij) · Vuren · Waardenburg · Waddestein · Wadenoijen · Waede · Wageningen · Walfort · 't Waliën · De Wardt · Watergoor · Watermeerwijk · Wayenstein (Huis te Herwijnen) · Well (Huis van Malsen) · Weijenrade · Westenburg · Westerholt · Weurt · De Wiersse · Wijenburg (Echteld) · De Wildenborch · De Wildt · Wilp · Wilperhorst · Winssen · Wisch · Wychen · Wolfswaard · Woolbeek · Yrst · IJzendoorn · Zeeland · Zilveren Spijker · Zuilichem · Zwaluwenburg · Zwanenburg (Heerde) · Zwanenburg (Megchelen)