Klasse van eiken- en beukenbossen op voedselarme grond

Klasse van eiken- en beukenbossen op voedselarme grond
Eiken- en beukenbossen op voedselarme grond met o.a. wintereik
Eiken- en beukenbossen op voedselarme grond met o.a. wintereik
Syntaxonomische indeling
Klasse
Quercetea robori-petraeae
Br.-Bl. & Tx. ex Oberd. 1957
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons

De klasse van eiken- en beukenbossen op voedselarme grond (Quercetea robori-petraeae) is een klasse van bosplantengemeenschappen die voorkomen op zure, oligotrofe zandgronden, en gedomineerd wordt door loofbomen en bladmossen.

De klasse telt in Nederland en Vlaanderen één onderliggende orde.

Naamgeving en codering

  • Duits: Bodensaure Eichen-Mischwälder und bodensaure Buchen-Wälder
  • Engels: Acidophilous oak forests, Acidophilous mixed deciduous forests
  • Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r45

De wetenschappelijke naam Quercetea robori-petraeae is afgeleid van de botanische namen van twee soorten binnen deze klasse, de zomereik (Quercus robur) en de kensoort wintereik (Quercus petraea).

Fysiognomie

Deze bossen hebben in de Lage Landen meestal een eenvoudige vegetatiestructuur met een dichte, soortenarme boomlaag met dominantie van loofbomen, een weinig ontwikkelde struik- en kruidlaag, en een goed ontwikkelde moslaag met overwegend bladmossen en soms ook korstmossen.

Ecologie

De klasse van eiken- en beukenbossen op voedselarme grond omvat gemengde loofbossen van overwegend zure, oligotrofe, droge tot vochtige zandgronden. Op zeer voedselarme grond en in jonge bossen is de ruwe berk dominant, de aanwezigheid van beuk wijst op oudere bosvegetatie op iets voedselrijkere, lemige grond.

Deze bossen zijn zeer algemeen en komen voor op alle dekzanden, in de duinen, op verdroogde veenbodems, aan de rand van lössplateaus en op vuursteenalluvium.

Eiken- beukenbossen ontstaan spontaan, maar op lange termijn, uit bossen van de klasse van naaldbossen. Op zandgronden is deze klasse een climaxvegetatie, en vormen ze dus een eindpunt in de natuurlijke successie.

Onderliggende syntaxa in Nederland en Vlaanderen

De klasse van eiken- en beukenbossen op voedselarme grond wordt in Nederland en Vlaanderen vertegenwoordigd door maar één orde met twee verbonden.

Romp- en derivaatgemeenschappen

  • Derivaatgemeenschap met Amerikaanse eik (DG Quercus rubra-[Quercetea robori-petraeae])
  • Derivaatgemeenschap met Pontische rododendron (DG Rhododendron ponticum-[Quercetea robori-petraeae])
  • Derivaatgemeenschap met Amerikaanse vogelkers (DG Prunus serotina-[Quercion roboris/Dicrano-Pinion])
  • Rompgemeenschap met pluimkambraam en smeulende kambraam (RG Rubus umbrosus-Rubus taxandriae-[Quercion roboris])
  • Rompgemeenschap met gewoon klauwtjesmos en gewoon gaffeltandmos (RG Hypnum cupressiforme-Dicranum scoparium-[Quercetea robori-petraeae])
  • Rompgemeenschap met gladde witbol (RG Holcus mollis-[Quercetea robori-petraeae])
  • Rompgemeenschap met gestreepte witbol en gewoon struisgras (RG Holcus lanatus-Agrostis capillaris-[Quercion roboris/Dicrano-Pinion])
  • Rompgemeenschap met zoete haarbraam en geplooide stokbraam (RG Rubus gratus-Rubus plicatus-[Quercion roboris/Dicrano-Pinion])
  • Rompgemeenschap met sierlijke woudbraam (RG Rubus bellardii-[Quercetea robori-petraeae])
  • Rompgemeenschap met bochtige smele (RG Avenella flexuosa-[Quercion roboris/Dicrano-Pinion])
  • Rompgemeenschap met pijpenstrootje (RG Molinia caerulea-[Quercion roboris/Dicrano-Pinion])

Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen

De klasse is betrekkelijk soortenarm. In de onderstaande tabellen staan de belangrijkste kensoorten voor deze klasse in Nederland en Vlaanderen.

Boomlaag
Kentaxon Presentie Triviale naam Botanische naam Opmerking Afbeelding
kK 20 < 70% ruwe berk Betula pendula
kK 0 < 40% wintereik Quercus petraea
Struiklaag

geen kensoorten

Kruidlaag

geen kensoorten

Moslaag
Kentaxon Presentie Triviale naam Botanische naam Opmerking Afbeelding
kK 20 > 50% gewoon pluisjesmos Dicranella heteromalla ook van de pluisjesmos-klasse

Fotogalerij

  • Derivaatgemeenschap met Pontische rododendron
    Derivaatgemeenschap met Pontische rododendron

Zie ook

Externe links

  • (en) Quercetea robori-petraeae op FloraVeg.EU
Mediabestanden
Zie de categorie Quercetea robori-petraeae van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Bronnen, noten en/of referenties
  • Decleer, K. (red.), 2007: Europees beschermde natuur in Vlaanderen en het Belgisch deel van de Noordzee. Habitattypen, dier- en plantensoorten. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.M.2007.01, Brussel, 584 p. ISBN 978-90-403-0267-1
  • Schaminée, J.H.J., Sýkora, K., Smits, N. & Horsthuis, M. (2010). Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland. KNNV Uitgeverij, Zeist. ISBN 978 90 5011 309 0
  • (en) Sýkora, K., 2008: Field Guide Dutch Plant Communities. Species composition and ecology

· · Sjabloon bewerken
Indeling van de vegetatieklasse Quercetea robori-petraeae (klasse van eiken- en beukenbossen op voedselarme grond)

Orde: Quercetalia roboris (orde van eiken- en beukenbossen op voedselarme grond)
Verbond: Quercion roboris (zomereik-verbond)
Associaties: Betulo-Quercetum roboris (berken-eikenbos) · Fago-Quercetum (beuken-eikenbos) · Deschampsio-Fagetum (bochtige smele-beukenbos) · Convallario-Quercetum dunense (duin-eikenbos)
Verbond: Luzulo-Fagion (verbond van veldbies-beukenbossen)
Associatie: Luzulo luzuloides-Fagetum (veldbies-beukenbos)

· · Sjabloon bewerken
Nederland
Vlaanderen
Vegetatieklassen in Nederland en Vlaanderen (nummering volgens de rVvN)
Open wateren, moerassen en natte heiden:01 Eendenkroos-klasse (Lemnetea) · 02 Ruppia-klasse (Ruppietea) · 03 Zeegras-klasse (Zosteretea) · 04 Kranswieren-klasse (Charetea) · 05 Fonteinkruiden-klasse (Potametea) · 06 Oeverkruid-klasse (Littorelletea) · 07 Klasse van bronbeekgemeenschappen (Montio-Cardaminetea) · 08 Riet-klasse (Phragmitetea) · 09 Klasse van kleine zeggen (Parvocaricetea) · 10 Klasse van hoogveenslenken (Scheuchzerietea) · 11 Klasse van hoogveenbulten en natte heiden (Oxycocco-Sphagnetea)
Graslanden, zomen en droge heiden:12 Weegbree-klasse (Plantaginetea majoris) · 13 Klasse van pioniergraslanden op gruis- en steenbodems (Sedo-Scleranthetea) · 14 Klasse van droge graslanden op zandgrond (Koelerio-Corynephoretea) · 15 Klasse van kalkgraslanden (Festuco-Brometea) · 16 Klasse van matig voedselrijke graslanden (Molinio-Arrhenatheretea) · 17 Marjolein-klasse (Trifolio-Geranietea sanguinei) · 18 Klasse van gladde witbol en havikskruiden (Melampyro-Holcetea mollis) · 19 Klasse van heischrale graslanden (Nardetea) · 20 Klasse van droge heiden (Calluno-Ulicetea)
Kust- en binnenlandse pioniermilieus:21 Muurvaren-klasse (Asplenietea) · 22 Klasse van vloedmerkgemeenschappen op zeedijken en rolkeistranden (Honckenyo-Elymetea) · 23 Klasse van vloedmerkgemeenschappen op zand en slik (Cakiletea maritimae) · 24 Helm-klasse (Ammophiletea) · 25 Slijkgras-klasse (Spartinetea) · 26 Zeekraal-klasse (Thero-Salicornietea) · 27 Zeeaster-klasse (Asteretea tripolii) · 28 Zeevetmuur-klasse (Saginetea maritimae) · 29 Dwergbiezen-klasse (Isoeto-Nanojuncetea) · 30 Tandzaad-klasse (Bidentetea) · 31 Klasse van akkergemeenschappen (Stellarietea mediae) · 32 Klasse van ruderale gemeenschappen (Artemisietea vulgaris)
Ruigten, struwelen en bossen:33 Klasse van natte strooiselruigten (Convolvulo-Filipenduletea) · 34 Klasse van nitrofiele zomen (Galio-Urticetea) · 35 Klasse van kapvlaktegemeenschappen (Epilobietea angustifolii) · 36 Brummel-klasse (Lonicero-Rubetea plicati) · 37 Klasse van brem- en gaspeldoornstruwelen (Cytisetea scopario-striati) · 38 Klasse van kruipwilg- en duindoornstruwelen (Salicetea arenariae) · 39 Klasse van wilgenbroekstruwelen (Franguletea) · 40 Klasse van doornstruwelen (Rhamno-Prunetea) · 41 Klasse van wilgenvloedbossen en -struwelen (Salicetea purpureae) · 42 Klasse van elzenbroekbossen (Alnetea glutinosae) · 43 Klasse van berkenbroekbossen (Vaccinio-Betuletea pubescentis) · 44 Klasse van naaldbossen (Vaccinio-Piceetea) · 45 Klasse van eiken- en beukenbossen op voedselarme grond (Quercetea robori-petraeae) · 46 Klasse van eiken- en beukenbossen op voedselrijke grond (Querco-Fagetea)
Mossen- en lichenenvegetatie47 Klasse van (spat)watergemeenschappen (Hymenelio-Fontinalietea) · 48 Zeestippelkorst-klasse (Hydropunctarietea maurae) · 49 Klasse van stippelkorsten en achterlichtmossen (Verrucario-Schistidietea) · 50 Klasse van bisschopsmutsen en landkaartmossen (Racomitrio-Rhizocarpetea) · 51 Poederkorst-klasse (Chrysotrichetea chlorinae) · 52 Schorsmos-klasse (Hypogymnietea physodis) · 53 Klasse van haarmutsen en vingermossen (Orthotricho-Physcietea) · 54 Schriftmos-klasse (Arthonio-Lecidelletea) · 55 Boomspijkertjes-klasse (Calicio-Chrysotrichetea) · 56 Kringmos-klasse (Neckeretea complanatae) · 57 Klasse van vertakt bekermos en neptunusmos (Cladonio-Lepidozietea) · 58 Druppelkorst-klasse (Fellhaneretea bouteillei) · 59 Klasse van purpersteeltje en ruig haarmos (Ceratodonto-Polytrichetea) · 60 Pluisjesmos-klasse (Dicranelletea heteromallae) · 61 Smaragdsteeltjes-klasse (Psoretea decipientis) · 62 Kruikmos-klasse (Splachnetea)