Station Heide

Station Heide
Opening 3 januari 1897
Telegrafische code MID
Lijn(en) 12
Reizigerstellingen[1]
  •  Weekdag
  •  Zaterdag
  •  Zondag
(2022)
818
118
78
Beheerder NMBS
Architectuur
Aantal sporen 2
Aantal perrons 2
Ligging
Coördinaten 51° 22′ NB, 4° 28′ OL
Externe link  Stationsinformatie NMBS
Station Heide (Belgisch spoorwegstation)
Station Heide
Portaal  Portaalicoon   Openbaar vervoer

Station Heide is een spoorwegstation in Heide, een wijk in de gemeente Kalmthout, gelegen aan spoorlijn 12, die Antwerpen verbindt met de Nederlandse grens bij Roosendaal. Het werd in 1897 officieel als halte geopend op de plaats waar een in de winter 1891-1892 gebouwd zandontginningsspoor naar de Kalmthoutse Heide aftakte en waaraan het ook zijn naam ontleende. In 1911 werd het een station. De restanten van het zandontginningsspoor zijn nog steeds zichtbaar in de huidige topografie van Heide. Het traject liep van het Statieplein (waar de overslagkade was naar het normaalspoor), via de huidige Guido Gezellelaan, dan het grindpad door de Withoefse Heide (GP 200), kruiste de Putsesteenweg en liep verder langs de Duitse Weg (GP 201) in de Kalmthoutse Heide naar de Kambuus (veldkeuken).

Het stationsgebouw is van het type 1893 R10. In tegenstelling tot het type 1893 werd bij dit station geen gebruik gemaakt van een ontlastingsboog boven de muuropeningen.

Op dinsdag 30 november 2021 sloot het stationsloket definitief de deuren en werd het station een stopplaats.[2][3]

Omgeving

Onder invloed van het station Heide groeide de aanliggende buurtschap Withoef (genoemd naar een hoeve van de Witheren) uit tot het kerkdorp Heide. De nabijliggende Withoefse Heide verwijst naar de oude naam van deze buurschap.

In de twintigste eeuw was Heide het vertrekpunt van veel Antwerpenaren voor een wandeling naar de Kalmthoutse Heide. Hierdoor kwamen er rond het station veel eet- en drankgelegenheden. Hiervan is nog weinig over, daar de meeste wandelaars nu met de auto komen naar de dichterbij gelegen parkeerplaatsen. Wél is er een restaurant gevestigd in het stationsgebouw.

Op het pleintje voor het station staat een herdenkingsmonument voor de Canadese soldaten die Kalmthout aan het einde van de Tweede Wereldoorlog bevrijd hebben.

Station Heide besteedt aandacht aan de striphelden Suske en Wiske. Er staat een beeld van het duo dat in 1995 bij het station is geplaatst naar aanleiding van 50 jaar Suske en Wiske. In de wachtzaal is er regelmatig ook een kleine tentoonstelling over de stripfiguren. In 2018 werd loketbediende Jan Francken door de gemeente en NMBS nog gevierd voor zijn 30 jaar dienst te Heide. Hiermee heeft hij te Heide de meeste dienstjaren als loketbediende.

  • Het stationsgebouw gezien vanaf het perron.
    Het stationsgebouw gezien vanaf het perron.

Treindienst

Serie Treinsoort Route Bijzonderheden
IC 07 Intercity (NMBS) Charleroi-CentraalBrussel-ZuidAntwerpen-Centraal – Heide – Essen Rijdt alleen op werkdagen.
S 32 2350 S-trein Antwerpen (NMBS) PuursAntwerpen-Centraal – Heide – Essen Rijdt alleen op werkdagen.
S 32 2550 S-trein Antwerpen (NMBS) PuursAntwerpen-Centraal – Heide – EssenRoosendaal
P 7200/8200 Piekuurtrein (NMBS) Roosendaal – Heide – Antwerpen-Centraal Rijdt alleen op werkdagen.
P 8220 Piekuurtrein (NMBS) [ Hamont – ] / [ Essen – Heide – Antwerpen-Centraal – ] LeuvenHeverlee Een trein op zondagavond.

Reizigerstellingen

De grafiek en tabel geven het gemiddeld aantal instappende reizigers weer op een week-, zater- en zondag.[4]

Tabel: aantal instappende reizigers station Heide
Weekdag Zaterdag Zondag
1977 741 163 455
1978 603 256 358
1979 542 240 260
1980 673 261 287
1981 603 230 345
1982 639 221 268
1983 644 180 149
1984 590 209 202
1985 558 212 171
1986 499 189 191
1987 497 135 213
1988 515 160 179
1989 650 177 142
1990 641 187 187
1991 812 181 209
1992 611 191 224
1993 533 159 146
1994 576 216 196
1995 526 179 146
1996 610 214 248
1997 532 240 269
1998 644 212 230
1999 563 212 170
2000 641 207 212
2001 709 170 154
2002 625 230 204
2003 626 200 219
2004 757 200 314
2005 811 239 268
2006 761 254 302
2007 849 250 261
2008 - - -
2009 791 194 176
2010 - - -
2011 - - -
2012 843 323 286
2013 905 282 269
2014 817 200 220
2015 875 208 229
2016 847 176 191
2017 927 314 256
2018 996 345 346
2019 1 149 348 332
2020 675 285 270
2021 - - -
2022 818 118 78
2023 996 246 265
Bronnen, noten en/of referenties
  • Gemeente archief Roosendaal: (kaart ref: T00005)[1]
  • Werkgroep '150 jaar lijn 12' cultuurraad Kalmthout: '150 jaar lijn 12 kalmthout', via http://www.kalmthout.be
  • HUGO DE BOT, Stationsarchitectuur in België, deel I (1835-1914), Brepols, Turnhout, 2002, ISBN 90-562-2048-9
  1. De bron voor de gegevens is NMBS – Reizigerstellingen. De tellingen worden meestal uitgevoerd in de maand oktober: gedurende 9 opeenvolgende dagen (5 werkdagen en de 2 omliggende weekends) worden dan door het stations- en treinbegeleidingspersoneel visuele tellingen verricht. De methode bestaat erin het aantal in- en uitstappende reizigers te tellen in alle stations en stopplaatsen en dit voor alle treinen van het binnenlands verkeer. Het getal naast het kopje 'weekdag' slaat op het gemiddeld aantal opstappende (dus niet het aantal afstappende) reizigers op een weekdag (maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag opgeteld gedeeld door vijf), zaterdag en zondag staan apart vermeld. De cijfers geven een indicatie en hebben een foutenmarge, die in sommige gevallen aanzienlijk kan zijn.
  2. Laatste dag voor stationschef Heide
  3. Versnelde digitalisering: NMBS past haar verkoopkanalen aan in 2021. nmbs.prezly.com. Geraadpleegd op 1 februari 2021.
  4. De bron voor de gegevens zijn de jaarlijks door de NMBS in oktober uitgevoerde reizigerstellingen. Stationspersoneel en treinbegeleiders tellen dan visueel gedurende negen opeenvolgende dagen (vijf werkdagen en de twee aansluitende weekends) in alle stations en stopplaatsen het aantal instappende reizigers en dit voor alle binnenlandse treinen. De groene balk geeft het gemiddeld aantal opstappende (dus niet het aantal afstappende) reizigers weer op een weekdag (maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag opgeteld en gedeeld door vijf). Zaterdag wordt weergegeven door de blauwe en zondag door de rode balk. De cijfers geven een indicatie en hebben een foutenmarge, die in sommige gevallen aanzienlijk kan zijn. In 2008, 2010, 2011 en 2021 (corona) werden geen tellingen uitgevoerd. De gegevens zijn online raadpleegbaar, zoekterm Reizigerstellingen
· · Sjabloon bewerken
Spoorwegstations aan spoorlijn 12: Antwerpen - Lage Zwaluwe (Cursief: voormalig station)

0,0: Antwerpen-Centraal · 2,3: Antwerpen-Oost · 3,4: Borgerhout · 5,8: Antwerpen-Dam · 8,3: Antwerpen-Luchtbal · 9,1: Antwerpen-Noorderdokken · 11,4: Ekeren · 12,5: Sint-Mariaburg · 13,8: Heikestraat · 15,0: Kapellen · 19,0: Kapellenbos · 21,0: Heide · 22,7: Kijkuit · 24,0: Kalmthout · 28,1: Wildert · 32,1: Essen · 23,0: Roosendaal · 15,6: Oudenbosch · 7,5: Zevenbergen · 0,0: Moerdijk AR · 0,0: Lage Zwaluwe