Światopełk I Przeklęty

Ten artykuł dotyczy księcia ruskiego. Zobacz też: hasło o Świętopełku I księciu wielkomorawskim.

Światopełk I Przeklęty

Свѧтополкъ Владимировичь

Wielki Książę Kijowski
Okres	od 1018 do 1019
Poprzednik	Jarosław I Mądry
Następca	Jarosław I Mądry
Książę turowski
Okres	od 1018 do 1019
Poprzednik	Jarosław I Mądry
Następca	Jarosław I Mądry
Wielki Książę Kijowski
Okres	od 1015 do 1016
Poprzednik	Włodzimierz I Wielki
Następca	Jarosław I Mądry
Książę turowski
Okres	od 988 do 1016
Poprzednik	Tur
Następca	Jarosław I Mądry
Dane biograficzne
Dynastia	Rurykowicze
Data urodzenia	979
Data śmierci	1019
Miejsce spoczynku	Kijów
Ojciec	Włodzimierz I Wielki (sam Świętopełk uważał się za syna Jaropełka)
Matka	Greczynka (według Tatiszczewa o imieniu Julia)
Rodzeństwo	12 braci i 10 sióstr
Żona	Nieznana z imienia Chrobrówna
Multimedia w Wikimedia Commons

Świętopełk I lub Światopełk I, Światopołk (scs. Свѧтополкъ), nazywany też Świętopełkiem Przeklętym (ur. ok. 980, zm. 1019) – książę turowski, wielki książę Rusi Kijowskiej (1015–1016 i 1018–1019). Syn Włodzimierza I Wielkiego^[1], starszy brat Jarosława I Mądrego. Zięć Bolesława I Chrobrego.

Życiorys

Zbuntował się przeciwko ojcu, prawdopodobnie ze względu na próbę odsunięcia go od dziedziczenia władzy na Rusi lub z inspiracji swego teścia Bolesława Chrobrego. Przewrót się nie powiódł, Świętopełk został uwięziony.

W 1013 roku na Ruś wyruszyła wyprawa Bolesława, upomnieć się o prawa zięcia^[2]. W wyprawie wzięło udział rycerstwo niemieckie (prawdopodobnie 300 wojów, zgodnie z warunkami pokoju w Merseburgu z 1013 roku). Wyprawa nie odniosła powodzenia, a Bolesław wycofał się do Polski.

Świętopełk odzyskał wolność w 1015 po śmierci Włodzimierza I i objął na krótko władzę na Rusi. Jego brat Jarosław I, dokonał przewrotu, Świętopełk uciekł pozostawiając żonę w niewoli.

W 1015 roku Jarosław namówiony przez cesarza rzymskiego, który w tym czasie wojował z Chrobrym, uderzył na Brześć nad Bugiem. Atak został odparty.

W 1018 Bolesław I Chrobry po podpisaniu pokoju z Niemcami zorganizował nową wyprawę na Kijów, zakończoną pełnym powodzeniem. W skład armii weszły posiłki: 300 niemieckich wojów, 500 węgierskich, bliżej nieznany oddział Pieczyngów.

Po zwycięskiej bitwie Bolesław zajął Kijów i osadził Świętopełka na tronie. Jarosław Mądry uciekł do Nowogrodu, zabierając ze sobą córkę Chrobrego.

Chrobry wrócił do Polski dopiero w 1019 roku, po 10-miesięcznej okupacji miasta. Kijów był wówczas jednym z najbogatszych miast całej Europy, Bolesław zagarnął więc ogromne łupy, a wielu Rusinów, jako niewolnicy, powędrowało do Polski.

Wracając do kraju Bolesław odebrał Rusi i przyłączył do Polski Grody Czerwieńskie oraz Przemyśl. W odwecie za córkę, Chrobry uprowadził dwie siostry Jarosława. Jedną z nich, Przedsławę zgwałcił, a potem żył z nią czas jakiś w konkubinacie.

Zwycięstwo okazało się krótkotrwałe. Jarosław zaatakował z Nowogrodu i przepędził Świętopełka. Podczas podróży do teścia po pomoc Świętopełk został zabity w nieznanych okolicznościach.

• 
  Świętopełk. Ilustracja autorstwa Borisa Czorikowa do książki Artysta Karamazin lub historia Rosji w obrazach (Petersburg, 1836).
• 
  Bolesław I Chrobry ze Szczerbcem i Światopełkiem pod Złotą Bramą w Kijowie. Jan Matejko (1883).
• 
  Zaślubiny Światopełka z córką Bolesława Chrobrego, Jan Matejko (1892).

Przypisy

Bibliografia

• Gerard Labuda, Pierwsze państwo polskie, KAW RSW „Prasa-Książka-Ruch” Kraków 1989, ISBN 83-03-02969-X