Brian Friel

Brian Friel (ur. 9 stycznia 1929, Killyglogher, zm. 2 października 2015)[1][2][3] – irlandzki dramaturg.

Życiorys

Brian Friel

Uczył się w gimnazjum St. Columb's College w Derry, St. Patrick's College w Maynooth, a następnie w seminarium nauczycielskim. Pracował jako nauczyciel w różnych szkołach w latach 1950-1960. Od 1960 r. zajmował się stale twórczością literacką. W 1980 r. współtworzył Field Day Theatre Company w Derry[4]. Był członkiem Amerykańskiej Akademii Sztuk i Literatury, Brytyjskiego Królewskiego Towarzystwa Literackiego, Irlandzkiej Akademii Literatury oraz stowarzyszenia artystów Aosdána[1][2].

Twórczość

Słuchowiska radiowe

Pomnik Briana Friela (z lewej) i Johna B. Keane'a w Dublinie.

We wczesnym okresie twórczości pisał sztuki radiowe dla BBC w Belfaście. W 1989 Radio BBC wyemitowało cykl sześciu słuchowisk jego autorstwa pt. Brian Friel Season.

Utwory dramatyczne

  • This Doubtful Paradise (1959)
  • The Enemy Within (1962)
  • Philadelphia, Here I Come! (1964)
  • The Loves of Cass McGuire (1966)
  • Lovers (1967)
  • Crystal and Fox (1968)
  • The Freedom of the City (1973) (pol. Obywatelstwo honorowe)
  • Volunteers (1975)
  • Living Quarters (1977)
  • Faith Healer (1979) (pol. Uzdrowiciel)
  • Aristocrats (1979).
  • Translations (1980) (pol. Przekłady)
  • The Communication Cord (1982)
  • Making History (1988)
  • Dancing at Lughnasa (1990) (pol. Tańce w Ballybeg)
  • Wonderful Tennessee (1993)
  • Molly Sweeney (1995)
  • Give Me Your Answer, Do! (1997)
  • Afterplay (2002)
  • Homeplace (2004)

Brian Friel był określany jako "Czechow Irlandii" (ang. Irish Chekhov) ze względu na udane adaptacje dramatów Antoniego Czechowa (m. in. Trzy siostry i Wujaszek Wania)[1][2].

Twórczość Briana Friela w Polsce

Utwory Briana Friela (Obywatelstwo honorowe, Przekłady i Tańce w Ballybeg) drukowano języku polskim w piśmie "Dialog". W polskich teatrach inscenizowano utwory: Obywatelstwo honorowe (przeł. Maria Skroczyńska)[5], Przekłady (przeł. Angus McQueen i Urszula Tempska)[6], Uzdrowiciel (przeł. Elżbieta Jasińska)[7], Molly Sweeney (przeł. Małgorzata Semil)[8], Afterplay (przeł. Anna Wołek) i Tańce w Ballybeg (przeł. Małgorzata Semil)[9][10]. W 2017 r. w Teatrze Polskiego Radia wyemitowano spektakl Afterplay (adaptacja i reżyseria Bogdan Michalik)[11][12].

Przypisy

  1. a b c Brian Friel, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy). [dostęp 2024-03-15] .
  2. a b c SarahS. Moran SarahS., Brian Friel (1929-2015) [online], Irish Repertory Theatre [dostęp 2024-03-15] .
  3. Friel Brian, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2024-03-15] .
  4. Field Day - a Brief History [online], Field day : creative, critical, discourse through publishing talks&theatre [dostęp 2024-03-15] .
  5. Obywatelstwo honorowe, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2024-03-15] .
  6. Przekłady, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki). [dostęp 2024-03-15] .
  7. Uzdrowiciel, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2024-03-15] .
  8. Molly Sweeney, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2024-03-15] .
  9. Tańce w Ballybeg, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki). [dostęp 2024-03-15] .
  10. Tańce w Ballybeg [online], Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi [dostęp 2024-03-15] .
  11. Afterplay, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2024-03-15] .
  12. Premiera "Afterplay" Briana Friela w Jedynce [online], Polskie Radio, 10 maja 2017 [dostęp 2024-03-15] .

Linki zewnętrzne

  • Brian Friel, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy). [dostęp 2024-03-15] .
  • Brian Friel [w:] Lubimy czytać [online] [dostęp 2024-03-15]
  • Brian Friel (1929-2015) [w:] Irish Reperory Theatre [online] [dostęp 2024-03-15]
  • Brian Friel [w:] Aosdána [online] [dostęp 2024-03-15]
  • Brian Friel (ekranizacje utworów) [w:] IMDb [online] [dostęp 2024-03-15]
  • ISNI: 0000000121024464
  • VIAF: 76315726
  • LCCN: n50024152
  • GND: 118990829
  • NDL: 00466767
  • LIBRIS: vs688bqd0jssqz0
  • BnF: 119036305
  • SUDOC: 026875497
  • NLA: 36247376
  • NKC: js20021202022
  • BNE: XX5658859
  • NTA: 069570051
  • BIBSYS: 90116993
  • CiNii: DA01593189
  • Open Library: OL4366712A
  • PLWABN: 9810681206105606
  • NUKAT: n00026155
  • OBIN: 110790
  • J9U: 987007462705805171
  • PTBNP: 135289
  • CANTIC: a11700786
  • LNB: 000067806
  • NSK: 000384273
  • CONOR: 30973795
  • ΕΒΕ: 183944
  • BLBNB: 000987498
  • KRNLK: KAC200003260
  • LIH: LNB:BJzl;=CC
  • PWN: 3902821
  • Britannica: biography/Brian-Friel
  • NE.se: brian-friel
  • SNL: Brian_Friel
  • Catalana: 0262445