Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie
nr rej. A-396 z 20.11.1996 | |||
Widok ogólny | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Miejscowość | Tursko | ||
Typ cmentarza | wojenny | ||
Stan cmentarza | nieczynny | ||
Powierzchnia cmentarza | 863 | ||
Liczba pochówków | 69 | ||
Liczba grobów | 4+42 | ||
Data otwarcia | 1915–1916 | ||
Architekt | Jan Szczepkowski | ||
Położenie na mapie gminy Ciężkowice | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego | |||
49°48′27″N 20°58′49″E/49,807500 20,980278 | |||
|
Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie – cmentarz z I wojny światowej, znajdujący się we wsi Tursko w powiecie tarnowskim, w gminie Ciężkowice. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W IV okręgu Łużna cmentarzy tych jest 27[1].
Lokalizacja
Cmentarz wykonano na wzgórzu wznoszącym się po prawej stronie rzeki Białej, przy drodze do Rzepiennika Marciszewskiego. Dojechać do niego można przez mosty z Bogoniowic lub Ciężkowic. Cmentarz znajduje się przy samej drodze, po jej lewej stronie, między domami[2].
Opis cmentarza
Projektantem cmentarza był polski architekt Jan Szczepkowski[3]. Cmentarz wykonano na planie prostokąta na stoku opadającym na południowo-zachodnią stronę. W jego górnej części znajdują się 4 drzewa będące pomnikami przyrody. Cmentarz otoczony jest kamiennym murem z betonowym daszkiem. Wejście znajduje się w dolnej części cmentarza. Jest to zbudowana z kamienia brama zamykaną dwuskrzydłową, żelazną furtkę. W tylnej części cmentarza w ogrodzeniu znajduje się pomnik. Jest to betonowy krzyż o wysokości około 3 metrów, osadzony na zbudowanym z kamieni cokole. Od furtki do pomnika prowadzi szeroka ścieżka, przed krzyżem zamknięta pojedynczym nagrobkiem. Nagrobki ułożone są w rzędach po obydwu stronach ścieżki i posiadają żelazne krzyże lub betonowe stele. Jest kilka rodzajów tych krzyży:
- potrójne z pojedynczymi poprzeczkami (krzyże łacińskie)
- potrójne z dwoma poprzecznymi ramionami (krzyże lotaryńskie)
- pojedyncze z jednym poprzecznym ramieniem
- pojedyncze z dwoma poprzecznymi ramionami
Wszystkie krzyże wykonane są z grubych żelaznych płaskowników osadzonych na betonowym cokole i posiadają tabliczki imienne. Na stelach również są tablice imienne[4][5].
Cmentarz został w 2005 r. poddany kapitalnemu remontowi i w 2015 r. jest w bardzo dobrym stanie[5].
Polegli
Na cmentarzu pochowano łącznie 69 żołnierzy w 4 grobach zbiorowych i 42 pojedynczych. Spoczywa tutaj[3]:
- 63 żołnierzy armii austro-węgierskiej
- 6 żołnierzy armii rosyjskiej
Żołnierze ci polegli 2–3 maja 1915 r. w czasie bitwy pod Gorlicami. Była to wielka ofensywa, w czasie której połączone wojska austro-węgierskie i niemieckie przełamały obronę Rosjan wypierając ich z tych terenów[5].
Przypisy
- ↑ Roman Frodyma: Cmentarze wojskowe z okresu I wojny światowej w rejonie Beskidu Niskiego i Pogórza.. Warszawa: Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich, 1989, s. 122.
- ↑ Pogórze Ciężkowickie. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass, 2005. ISBN 83-89165-37-6.
- ↑ a b Na podstawie tablicy informacyjnej zamontowanej przy bramce cmentarza
- ↑ Oktawian Duda: Cmentarze I wojny światowej w Galicji Zachodniej. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, 1995. ISBN 83-85548-33-5.
- ↑ a b c Encyklopedia Ciężkowic. Cmentarze wojenne w gminie Ciężkowice. [dostęp 2015-05-04].