Elektrownia podgórska

Dawna elektrownia podgórska
Symbol zabytku nr rej. A-713 20.X.1987
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Kraków

Adres

ul. Nadwiślańska 4

Typ budynku

budynek przemysłowy

Rozpoczęcie budowy

1899

Ukończenie budowy

1900

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Dawna elektrownia podgórska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Dawna elektrownia podgórska”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Dawna elektrownia podgórska”
Ziemia50°02′50″N 19°57′05″E/50,047222 19,951389
Multimedia w Wikimedia Commons
Budowa Muzeum Tadeusza Kantora

Elektrownia podgórska – wybudowana w latach 1899-1900 jako elektrownia komunalna miasta Podgórze, znajdująca się przy ul. Nadwiślańskiej 4.

Historia

Kompleks elektrowni komunalnej składał się z hal: generatorni, akumulatorni i kotłowni oraz dwukondygnacyjnego budynku mieszkalnego. Kotłownię łączył specjalny kanał kominowy ze stojącym na zewnątrz na osobnej podstawie kominem. Maszyny i urządzenia elektrowni zakupiono w firmie Františka Křižika z Pragi. Zostały zainstalowane trzy maszyny parowe, trzy prądnice prądu stałego oraz bateria akumulatorów. Moc przyłączeniowa wynosiła 0,64 MW[1].

Po wybudowaniu elektrowni w Podgórzu już w marcu 1900 r. uruchomiono elektryczne oświetlenie uliczne[1]. Elektrownia dostarczała prąd dla podgórskich zakładów przemysłowych, urzędów, szpitali, miejskiej hali targowej i chłodni oraz gospodarstw domowych.

Po połączeniu Podgórza z Krakowem w 1915 r. nastąpiło scalenie elektrowni podgórskiej z krakowską i w konsekwencji zamknięcie elektrowni podgórskiej. Po kasacji urządzeń elektrycznych budynki adaptowano w 1926 r. na Miejski Dom Noclegowo-Kąpielowy dla bezdomnych[1]. Budynki pełniły później funkcje przychodni z poradnią przeciwgruźliczą i skórno-wenerologiczną. W czasie II wojny światowej Niemcy wykorzystywali dawne pomieszczenia łaźni z komorą dezynfekcyjną do przygotowywania transportów więźniów do obozów[2].

Budynki elektrowni zostały zaadaptowane na muzeum Tadeusza Kantora. W 2006 r. został ogłoszony konkurs na muzeum Tadeusza Kantora a we wrześniu 2006 r. wybrano zwycięski projekt[3][4]. Zarząd Województwa Małopolskiego podjął 6 listopada 2009 r. Uchwałę Nr 1256/09 w sprawie wyboru do dofinansowania projektu pn. „Budowa Muzeum Tadeusza Kantora oraz siedziby Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora – CRICOTEKA”[5][6]. Uroczyste otwarcie kompleksu muzealnego, do którego zostały wkomponowane dawne budynki elektrowni, odbyło się 12 września 2014 r. Kompleks muzealny jest jednym z charakterystycznych budowli górujących nad Bulwarem Podolskim.

Elektrownia podgórska jest jednym z obiektów na trasie Krakowskiego Szlaku Techniki.

Zobacz też

  • Elektrownia

Przypisy

  1. ↑ a b c Krakowski Szlak Techniki – Elektrownia podgórska. krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-01)].
  2. ↑ Kraków – Elektrownia podgórska
  3. ↑ Podsumowanie konkursu na muzeum Tadeusza Kantora
  4. ↑ Zwycięski projekt firmy IQ2 Konsorcjum Wizja
  5. ↑ Uchwała Nr 1256/09 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 6 listopada 2009 roku w sprawie wyboru do dofinansowania projektu pn. „Budowa Muzeum Tadeusza Kantora oraz siedziby Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora - CRICOTEKA” [online], bip.malopolska.pl, 6 listopada 2009 [dostęp 2010-03-20] .
  6. ↑ GrzegorzG. Gacki GrzegorzG., UE dofinansuje budowę Muzeum Tadeusza Kantora [online], polska.pl, 10 grudnia 2009 [dostęp 2010-03-20] [zarchiwizowane z adresu 2009-12-16] .

Linki zewnętrzne

  • Krakowski Szlak Techniki. krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-01)].
  • Muzeum Kantora nad Wisłą – prasa polska. cricotekawbudowie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)].