Graniczna Placówka Kontrolna Krościenko

Graniczna Placówka Kontrolna Krościenko – zlikwidowany pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza wykonujący kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu bezpośrednio przejściach granicznych na granicy z ZSRR.

Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Krościenku – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej wykonująca kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu bezpośrednio w przejściach granicznych na granicy z Ukrainą

Formowanie i zmiany organizacyjne

W 1951, w związku z wymianą odcinków granicznych między Polską a ZSRR, w strukturach 26 Brygady WOP sformowano nową graniczną placówkę kontrolną GPK Krościenko (kolejowe) na granicy polsko-radzieckiej^[1] według etatu nr 7/57^[a]. W 1952, graniczna placówka kontrolna została włączona w etat 19 B WOP nr 352/12^[b].

Graniczna Placówka Kontrolna w Krościenku, 24 kwietnia 1957 była w strukturach Samodzielnego Oddziału Zwiadowczego WOP Przemyśl, od 15 lipca 1957 26 Oddziału WOP, a od 27 listopada 1959 i jeszcze 13 grudnia 1973 funkcjonowała w strukturach 26 Przemyskiego Oddziału WOP^[2].

Straż Graniczna:

W 2000 począwszy od Komendy Głównej SG, Oddziałów SG i na końcu strażnic SG oraz GPK SG, rozpoczęła się reorganizacja struktur Straży Granicznej związana z przygotowaniem Polski do wstąpienia do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym, tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego nastąpiło zniesienie Strażnicy SG w Ustrzykach Dolnych, a ochraniany odcinek przejęła wraz z obiektami i obsadą etatową Graniczna Placówka Kontrolna SG w Krościenku^[c][3].

Jako Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Dorohusku funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 i 24 sierpnia 2005, Ustawą z 22 kwietnia 2005 O zmianie ustawy o Straży Granicznej...^[d], została przekształcona na jako Placówka Straży Granicznej w Krościenku (PSG w Krościenku) w strukturach Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej^[4] .

Ochrona granicy

Straż Graniczna:

2 stycznia 2003 GPK SG w Krościenku przejęła pod ochronę odcinek granicy państwowej z Ukrainą, po rozformowanej strażnicy SG w Ustrzykach Dolnych^[3].

Podległe przejście graniczne

• Krościenko-Chyrów – kolejowe (od 1951)

Straż Graniczna:

• Krościenko-Chyrów – kolejowe (od 29.05.1994)^[4] 
• Krościenko-Smolnica – drogowe (od 20.11.2002)^[4] [3].

Sąsiednie strażnice

• Strażnica SG w Wojtkowej – Strażnica SG w Lutowiskach – od 2.01.2003
• Strażnica SG w Wojtkowej – Strażnica SG w Czarnej Górnej – od 23.03.2004.

Dowódcy/komendanci granicznej placówki kontrolnej

• por. Longin Derlatko (do 1954)
• mjr Czesław Kłos (24.04.1957–13.12.1973)^[2].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
• Piotr Kozłowski: Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej im. płk. Jana Tomasza Gorzechowskiego w Przemyślu. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991-2011. Materiały poseminaryjne - Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991) : krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Straż Graniczna od 1991 – Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2024-02-28]. (pol.).
• Rejestr główny jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza. Archiwum Straży Granicznej, Zespół DWOP, sygn. 2825/1.