Jan Żyliński

Ten artykuł dotyczy polskiego przedsiębiorcy i działacza polonijnego. Zobacz też: XIX wiecznego polskiego malarza o tym samym nazwisku.
Jan Żyliński
Książę Jan Żyliński
Ilustracja
Jan Żyliński, zdjęcie z 2015 roku
Herb
Lubicz
Jan Żyliński h. Lubicz
Rodzina

Żylińscy herbu Lubicz

Data i miejsce urodzenia

1951
Londyn

Data i miejsce śmierci

3 stycznia 2024
Londyn

Ojciec

Andrzej Żyliński

Matka

Grażyna Krzętowska

Jan Żyliński herbu Lubicz, znany również jako książę Jan Żyliński (ur. w 1951 w Londynie[1], zm. 3 stycznia 2024 tamże[2]) – polski przedsiębiorca, działacz polonijny, najbogatszy Polak w Londynie[1][3].

Był patriotą, czynnie zaangażowanym w obronę polskiego imienia w Anglii[1]. Prowadził firmę deweloperską, która zatrudnia wyłącznie Polaków[4]. W 2016 roku kandydował na urząd burmistrza Londynu[5].

Życiorys

Jadwiga Krzętowska, babka Jana Żylińskiego, uczyła go już od najmłodszych lat wychowania szlacheckiego, a także języka i kultury francuskiej. Jego ojciec zmarł, gdy ten miał 6 lat. Za młodu doświadczył nieprzyjemnych zachowań ze strony Brytyjczyków ze względu na swoje pochodzenie[1].

Za czasów szkolnych praktykował musztrę w ramach ćwiczeń z przysposobienia obronnego, co zapoczątkowało jego zainteresowanie choreografią. Na wiele lat zaniechał praktykowanie ćwiczeń, jednakże w 2005 roku powrócił do ćwiczenia baletu. Powrót do zajęcia był powiązany z nabytą przez niego w tym samym roku cukrzycą[1].

Z wykształcenia był historykiem, studiował także reżyserię[1][6]. Zawodowa zajmował sięinwestycjami budowlanymi[6].

W wywiadzie dla uRban stwierdził[6]:

Największą przyjemność sprawia mi pokazywanie Anglikom naszych tradycji (...). My (Polacy) jesteśmy najtwardszymi ludźmi w Europie, najbardziej pracowici. Uratowaliśmy ten kraj (Wielką Brytanię) w bitwie o Anglię (...). Jesteśmy najwspanialszą rzeczą jaka spotkała ten kraj od 100 lat i stale Anglikom tak mówię.

Jan Żyliński, uRban w Londynie

Pojedynek z Nigelem Faragem

W grudniu 2014 roku doszło do sytuacji, w której znany brytyjski polityk, Nigel Farage, spoźnił się trzy godziny na spotkanie z działaczami swojej partii z powodu zatorów na autostradzie. Według Żylińskiego, winą za ich powstanie Nigel miał obarczyć imigrantów. Żyliński w obronie o dobre imię Polaków wyzwał Farage′a na pojedynek na szable, publikując w 2015 roku na platformie YouTube dwuminutowy film[1].

Sytuacja została nagłośniona przez większość światowych gigantów medialnych[1], w tym chociażby CNN, Huffington Post, BBC, Daily Mail oraz Time.

Wydarzenie zakończyło się odmową pojedynku przez Farage′a[1].

Pomnik ułana

Zdjęcie przedstawiające pomnik Złotego Ułana w Kałuszynie (2014)

W 2014 roku ufundował wykonany z brązu, pozłacany pomnik, przedstawiający ułana. Pomnik ma wysokość 8 metrów i znajduje się w miejscowości Kałuszyn. Powstał on na cześć ojca Jana – porucznika Andrzeja Żylińskiego, który w stoczonej w 1939 roku bitwie pod Kałuszynem był dowódcą walczącego na polu bitwy 4 szwadronu 11 Pułku Ułanów Legionowych[7].

 Osobny artykuł: Złoty Ułan.

Był także założycielem fundacji Złoty Ułan działającej w Polsce[1].

Pomnik bitwy o Anglię

W 2016 roku prowadził rozmowy w celu wybudowania monumentu upamiętniającego polskich pilotów walczących w bitwie o Anglię. Według pierwotnych założeń projekt miał mieć 30 metrów wysokości. Koszt budowy oszacowano na niepewną sumę milionów funtów. Elementem istotnym w budowli miały być złote skrzydła przypominające skrzydła husarii, pomiędzy którymi znalazłby się model samolotu typu Supermarine Spitfire[7].

Na lokalizację usytuowania monumentu wybrano okolice Hyde Park Corner w Londynie. Jan Żyliński chciał doprowadzić do sfinansowania owego pomniku nie tylko przez Polaków, ale i Brytyjczyków[7]. 10 lipca 2016 roku w rocznicę bitwy o Anglię odbyło się spotkanie, na którym przedstawiono skład komitetu budowy pomnika[7].

Łuk triumfalny w Warszawie

W 2016 roku Żyliński ogłosił zamiar budowy łuku triumfalnego w Warszawie, rozciągającego się pomiędzy Grobem Nieznanego Żołnierza a ulicą ulicą Marszałkowską. Łuk miał powstać na setną rocznicę Bitwy Warszawskiej i mierzyć 52 metry wysokości, co stawiałoby go pod względem wysokości przed Łukiem Triumfalnym zlokalizowanym w Paryżu[1]. Do budowy jednak nie doszło z powodu konfliktu pomiędzy Żylińskim a warszawskimi urzędnikami[7].

Życie prywatne

Był potomkiem Żylińskich herbu Lubicz – polskiego rodu szlacheckiego[8]. Urodził się w roku 1951 w Londynie jako syn Andrzeja Żylińskiego oraz Grażyny Krzętowskiej[1][8]. Jego ojciec był osobistym adwokatem generała Władysława Andersa[4]. Jan był jedynakiem[8].

Historia pałacu

Niszczejący pałac Krzętowskich w Gozdowie, zdjęcie wykonane w latach 60' XX w.

Gdy rodzina Żylińskiego jeszcze żyła w Polsce, była w posiadaniu pałacu pod Płockiem, w miejscowości Gozdowo. Jednakże w czasach II wojny światowej został odebrany przez Niemców, następnie przez Rosjan, aż w końcu został spalony przez tych ostatnich[9][6]. W wieku 6 lat złożył obietnicę babci, że kiedyś odbuduje jej pałac[1].

White house

W 2005 roku rozpoczął budowę tzw. White House'u[1] czyli pałacu wzniesionego w stanisławowskim stylu, znajdującego się w londyńskiej dzielnicy Ealing[7]. W 2009 roku budowa pałacu została zakończona, spełniając w ten sposób złożoną obietnicę[1].

Od czasu ukończenia, pałac jest uważany za jeden z 6 najważniejszych obiektów architektonicznych w Londynie. Jego powierzchnia użytkowa wynosi ok. 1000 m²[9][6]. Odwiedzały go przeróżne sławy, w tym chociażby Melania Trump, Victoria Beckham oraz Britney Spears (która nakręciła tu swój teledysk do piosenki Criminal)[6]. W środku budowli można odnaleźć chociażby złoty fortepian firmy Steinway, będący jedynym złotym fortepianem na terenie Anglii[6].

W 2018 roku Jan planował sprzedaż pałacu i wybudowanie dziesięciokrotnie większego budynku pod Londynem, na działce o powierzchni 100 hektarów[6]. Wcześniej Chińczycy zaoferowali za pałac 30 mln funtów, jednakże ten nie przyjął oferty[6].

Pałac w Gozdowie

Oryginalny pałac należał do Jadwigi Krzętowskiej, babci Jana Żylińskiego. Pochodził z 1824 roku, a w 1876 roku został znacząco przebudowywany. Majątek babci Jana miał powierzchnie ok. 870 ha w 1920 roku[4].

W jego dawnym miejscu znajduje się obecnie park o powierzchni 6,5 ha. W styczniu 2020 roku pojawiły się plany jego odbudowy. W tym celu Jan Żyliński wielokrotnie kontaktował się z wójtem gminy Gozdowo[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Wasilewska 2015 ↓.
  2. ↑ Tomasz Dereszyński: Nie żyje Jan Żyliński. Milioner, filantrop, kandydat na burmistrza Londynu, odszedł w szpitalu w tym mieście. Miał 73 lata. i.pl, 2024-01-03. [dostęp 2024-01-03]. (pol.).
  3. ↑ Stankiewicz 2016 ↓.
  4. ↑ a b c d portalplock.pl 2020 ↓.
  5. ↑ Farida 2016 ↓.
  6. ↑ a b c d e f g h i uRban 2018 ↓.
  7. ↑ a b c d e f Czarnecki 2016 ↓.
  8. ↑ a b c Minakowski ↓.
  9. ↑ a b londynek.net ↓.

Linki zewnętrzne

  • Maciej Czarnecki: Polski arystokrata Jan Żyliński chce postawić w centrum Londynu pomnik pamięci polskich pilotów. wyborcza.pl, 2016. [dostęp 2021-08-11]. (pol.).
  • Marek Minakowski: Jan Żyliński h. Lubicz. sejm-wielki.pl. [dostęp 2021-08-11]. (pol.).
  • Dominika Wasilewska: Jan Żyliński - kim jest książę, który wyzwał na pojedynek Farage'a?. gazeta.pl, 2015. [dostęp 2021-08-11]. (pol.).
  • Andrzej Stankiewicz: Książę Jan Żyliński: jestem polskim Trumpem w Londynie. onet.pl, 2016. [dostęp 2021-08-11]. (pol.).
  • Nike Farida: Polak burmistrzem Londynu? Tuż przed ewentualnym Brexitem. natemat.pl, 2016. [dostęp 2021-08-11]. (pol.).
  • uRban w Londynie: Wizyta w domu najbogatszego POLAKA w Londyni. youtube.com, 2018. [dostęp 2021-08-11]. (pol.).
  • londynek.net: Książę Jan Żyliński: "Polaku, poczuj swą moc!". londynek.net. [dostęp 2021-08-11]. (pol.).
  • portalplock.pl: Czy książę z Londynu zbuduje pałac w Gozdowie? Wójt działa. portalplock.pl, 2020. [dostęp 2021-08-11]. (pol.).