Kalendarium historii Somalii

Kalendarium historii Somalii – uporządkowany chronologicznie, począwszy od czasów najdawniejszych aż do współczesności, wykaz dat i wydarzeń z historii Somalii.

Kalendarium

• VII–X w. – powstały pierwsze arabskie i perskie faktorie handlowe^[1].
• ok. 908 – powstanie Mogadiszu^[2].
• III–XII w. – na tereny kraju masowo napływali somalijscy nomadowie, którzy szybko ulegli procesowi islamizacji^[1].
• XVIII–XVI w. – Od XVIII do XVI wieku trwały walki sułtanatów muzułmańskich z wybrzeża z wojskami chrześcijańskiej Etiopii, Somalijczycy w wojnach popierali islamskich sojuszników^[1].
• XVI w. – wybrzeża Somalii zajęli Portugalczycy, którzy na przełomie XVII i XVIII wieku zostali wyparci przez Arabów z Omanu (ze stolicą w Zanzibarze)^[1].
• XIX w. – północne północne wybrzeża kraju znalazły się pod kontrolą Egiptu, a południowa część pod zwierzchnictwem sułtana Zanzibaru^[1].
• druga połowa XIX w. – penetracja państw europejskich i podział posiadłości kolonialnych pomiędzy Wielką Brytanię, Francję i Włochy - Francja zajęła tereny północno-zachodnie z miastem Dżibuti, Wielka Brytania zajęła część północnych wybrzeży kraju^[1].
• 1925 – Włosi zajęli tzw. Jubaland^[1].
• 1936 – Włochy po połączeniu Jubalandu z Etiopią utworzyły Włoską Afrykę Wschodnią^[1].
• 1960 – połączenia Somalii Brytyjskiej i Somalii Włoskiej powstała niepodległa Republika Somalijska^[1].
• 1977 – aneksja etiopskiej prowincji Ogaden, co doprowadziło do wojny z tym krajem, przegranej przez Somalię na skutek wsparcia militarnego dla komunizującej Etiopii ze strony państw bloku wschodniego^[1].
• 1987 – powstanie Meczetu Solidarności Islamskiej^[3].
• 1991 – ogłoszenie niepodległości przez Somaliland^[4].
• 1993 – bitwie w Mogadiszu zginęło od około 500 do 1500 Somalijczyków^[1].
• 1995 – Aidid ogłosił się prezydentem Somalii^[5]. Jego deklaracja nie została oficjalnie uznana, a prezydentem uznanym przez światową opinię został jego rywal Ali Mahdi Mohamed^[6].
• 1998 – niezależność ogłosiły Puntland i Jubaland^[1].
• 2005 – szejk Hassan Dahir Aweis wraz z grupą mułłów założył Unię Trybunałów Islamskich, somalijską odmianę ruchu afgańskich talibów^[1].
• 2006 – Galmudug ogłosił secesję^[7] Unia Trybunałów Islamskich zdobyła władzę w Mogadiszu i na południu Somalii^[8].
• 2007 – deklaracja autonomii Maakhiru, jego wejście w konflikt z Puntlandem i Somalilandem^[9]. Początek AMISOM^[10].
• 2009 – połączenie Maakhiru z Puntlandem^[11]. Ofensywa islamskich rebeliantów w centralnej Somalii^[12].
• 2011 – protesty w Somalii^[13]. Początek kenijskiej interwencji w Somalii^[14].
• 2012 – deklaracja autonomii Khaatumo^[15].
• 2013 – porozumienie Somalii z Jubalandem^[16]. Uznanie rządu Somali przez Stany Zjednoczone^[17].
• 2017 – połączenie Khaatumo z Somalilandem^[15]. Uznanie Somalii za wewnętrzną "prowincję" przez Państwo Islamskie^[18].
• 2020 – 16 marca potwierdzono pierwszy przypadek COVID-19 na terenie Somalii^[19].
• 2022 – ok. 43 000 mieszkańców Somalii umiera na skutek suszy^[20].
• 2023 – zabójstwo przywódcy somalijskiej komórki Państwa Islamskiego, Bilala al-Sudaniego, dokonane przez siły amerykańskie^[21].
• 2024 – zawarcie umowy między Somalilandem, a Etiopią, przewidującej uznanie niepodległości Somalilandu^[22]. Puntland ogłosił opuszczenie federalnych struktur kraju, w odpowiedzi na projekt zmian w konstytucji Somalii^[23].

Przypisy