Kursywa

Ten artykuł od 2021-02 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Kursywa – odmiana pisma, zazwyczaj pochyła, o charakterze bardziej płynnym niż antykwa, choć nawiązująca do niej stylem. Wywodzi się z odręcznego pisma karolińskiego i rozwinęła się w XV-wiecznych Włoszech. Większość kursyw (choć nie wszystkie) jest pochylona w prawo pod kątem ok. 2–20 stopni. Zazwyczaj kursywa jest jedną z trzech podstawowych odmian kroju pisma, obok odmiany prostej (antykwy) i pogrubionej.

W najbardziej potocznym rozumieniu mianem kursywy określa się każde pismo pochyłe, istnieje jednak zasadnicza różnica pomiędzy pismem prostym mechanicznie pochylonym w programie do edycji tekstu (ang. oblique) a kursywą specjalnie zaprojektowaną dla danego kroju (ang. italic).

Obecnie, za sprawą wpływu terminologii angielskiej, synonimem kursywy w potocznej polszczyźnie stał się również wyraz „italik” w odniesieniu do każdego użycia kroju pisma w odmianie pochyłej^{[potrzebny przypis]}. Fachowo rozumiany italik jest jedynie rodzajem kursywy (w artykule italik znajduje się szersze opisanie tego problemu terminologicznego).

Użycie kursywy

Kursywę czyta się znacznie wolniej niż antykwę i w większych ilościach jest dla czytelnika męcząca, dlatego na ogół jest używana do wyróżniania pewnych elementów tekstu. W tekstach składanych w języku polskim stosuje się ją przede wszystkim dla:

• tytułów książek, utworów dramatycznych, utworów poetyckich (można je również ujmować w cudzysłowy, wtedy nie stosujemy kursywy);
• tytułów filmów, niecyklicznych programów telewizyjnych i radiowych;
• tytułów dzieł sztuki, piosenek, utworów muzycznych;
• słów i wyrażeń obcojęzycznych z wyjątkiem włączonych do rodzimego systemu fleksyjnego;
• didaskaliów;
• określonych elementów publikacji, takich jak cytaty, dedykacje, krótkie przedmowy, motta.

Kursywę stosuje się również do podkreślania miejsc, które mają zwrócić szczególną uwagę czytelnika, używa się jej także w publikacjach naukowych np. dla łacińskich nazw gwiazdozbiorów czy symboli wielkości fizycznych. W beletrystyce można ją zastosować do wyodrębnienia niewypowiedzianych myśli postaci. Często jest ona stosowana w składzie listów, gdyż swoim charakterem nawiązuje do pisma odręcznego.

Kursywy nie powinno się używać do zapisu tytułów cyklicznych programów telewizyjnych i radiowych, tytułów czasopism, serii wydawniczych, rozdziałów. W tych wypadkach stosujemy cudzysłów.

Zobacz też

• młodsza kursywa rzymska
• starsza kursywa rzymska

Bibliografia

• M. Mitchell, S. Wightman, Typografia książki. Podręcznik projektanta, przeł. D. Dziewońska, d2d, Kraków 2015.
• J. Hochuli, Detal w typografii, d2d, Kraków 2009.
• pismo pochyłe [w:] J. Mrowczyk, Niewielki słownik typograficzny, Czysty Warsztat, 2008.
• kursywa [w:] jw.
• R. Bringhurst, Elementarz stylu w typografii, przeł. D. Dziewońska, wydawnictwo d2d, Kraków 2008, s. 360.
• Rodzaje pisma i wyróżnienia stosowane w tekście [w:] A. Wolański, Edycja tekstów. Praktyczny poradnik, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.