László Sólyom

László Sólyom

Data i miejsce urodzenia	3 stycznia 1942 Pecz
Data śmierci	8 października 2023
Prezydent Węgier
Okres	od 5 sierpnia 2005 do 6 sierpnia 2010
Poprzednik	Ferenc Mádl
Następca	Pál Schmitt
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

László Sólyom (wym. ˈlaːsloː ˈʃoːjom; ur. 3 stycznia 1942 w Peczu^[1], zm. 8 października 2023^[2]) – węgierski prawnik, nauczyciel akademicki i polityk, przewodniczący Trybunału Konstytucyjnego (1990–1998), w latach 2005–2010 prezydent Węgier.

Życiorys

W 1965 ukończył prawo na Uniwersytecie w Peczu, w tym samym roku uzyskał uprawnienia bibliotekarza w Państwowej Biblioteka Széchényiego. Kształcił się następnie na Uniwersytecie Friedricha Schillera w Jenie, na którym pracował w latach 1966–1969. Do połowy lat 70. był zatrudniony w parlamentarnej bibliotece. Od 1969 pozostawał pracownikiem naukowym instytutu nauk politycznych i prawnych Węgierskiej Akademii Nauk, doktoryzował się w tym instytucie w 1981. Od 1978 wykładowca węgierskich uczelni, w tym w latach 1983–1998 profesor w katedrze prawa cywilnego Uniwersytetu im. Loránda Eötvösa w Budapeszcie, a od 1995 profesor na Katolickim Uniwersytecie Pétera Pázmánya. W 1999 otrzymał tytuł doctora honoris causa Uniwersytetu Kolońskiego, od 1999 do 2000 gościnnie wykładał na tej uczelni^[1]. W 2001 został członkiem korespondentem^[1], a w 2013 członkiem zwyczajnym Węgierskiej Akademii Nauk^[3].

Pod koniec lat 80. zaangażował się w działalność niezależnych organizacji obywatelskich, m.in. zrzeszającego prawników Független Jogász Fórum. Był też jednym z założycieli Węgierskiego Forum Demokratycznego, przez krótki czas wchodził w skład władz wykonawczych tej partii. W 1989 wybrany w skład Trybunału Konstytucyjnego. Został wiceprzewodniczącym tej instytucji, a od 1990 do końca kadencji w 1998 zajmował stanowisko jej przewodniczącego^[1].

W 2005 organizacja społeczna Védegylet zgłosiła jego kandydaturę na urząd prezydenta, wybieranego przez Zgromadzenia Narodowego. Poparcie zadeklarowali posłowie ugrupowań opozycyjnych – Fideszu i Węgierskiego Forum Demokratycznego^[4]. 7 czerwca 2005 László Sólyom został wybrany na ten urząd w trzeciej turze głosowania, otrzymując 185 głosów, podczas gdy kandydatka rządzących socjalistów Katalin Szili dostała 182 głosy^[5]. Wybór umożliwiło mu wstrzymanie się od głosu przez deputowanych współrządzącego Związku Wolnych Demokratów. Urząd objął 5 sierpnia 2005 i sprawował go przez pełną kadencję do 6 sierpnia 2010, kiedy to zastąpił go Pál Schmitt.

Odznaczenia

Odznaczony m.in.: Łańcuchem Orderu Izabeli Katolickiej (2007)^[6], Krzyżem Wielkim Orderem Słońca Peru (2008)^[7] oraz Orderem Orła Białego (2009)^[8].

Przypisy