Makama

Ten artykuł dotyczy gatunku literackiego . Zobacz też: Maqama (zespół rockowy).
Ten artykuł od 2012-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Makama (maqama, makame) (po arabsku مقامة, l.mn. maqāmāt مقامات oznacza zgromadzenie, miejsce zbiórki) – gatunek literacki wywodzący się z literatury arabskiej będący narratywną prozą wierszowaną.

Za inspirację do powstania gatunku powszechnie uchodzą opowiadania zabawiające (hadis) Ibn Durajda (zm. 933). Właściwym twórcą makam był jednak Al-Hamadani, tworzący w X wieku[1]. Makamy są klasyczną formą literatury arabskiej, rodzajem krótkiego opowiadania łotrzykowskiego, łączącego tradycję ludową i opowieści popularne. Pisaną pięknym literackim językiem (sadż). Szczególnie popularne były między X a XII wiekiem na Bliskim Wschodzie. Wydawane w zbiorkach o ustalonej liczbie makamat, około 50. Później liczba ta ustaliła się na 52. Zbiory makamat ilustrowano miniaturami, które stanowiły pierwszy przykład sztuki malarskiej w islamie.

Następcy Al-Hamadaniego udoskonalali i krystalizowali formę: makama jest podzielona na strofy, jest rymowana, a w każdej z makam obecny jest narrator i jeden bohater. Najsłynniejszym twórcą makam jest nie Al-Hamadani, lecz Al-Hariri, żyjący na przełomie XI i XII wieku, kładący nacisk bardziej na piękno języka (sprawność językowa była wysoko cenioną umiejętnością), niż na fabułę.

Za najbliższy europejski odpowiednik literacki makamy można uznać powieść łotrzykowską (pikarejską), dla której zresztą stał się pierwowzorem – makama prawdopodobnie przywędrowała do Europy wraz z islamem przez Andaluzję i zadomowiła się na Półwyspie Iberyjskim i w południowej Francji.

Makama to także typ utworu muzycznego o tym samym rodowodzie co forma literacka. Obie zrodziły się ze śpiewu i opowieści, którym oddawano się w miejscach postoju.

Przypisy

  1. Bielawski 1995 ↓, s. 148–149.

Bibliografia

  • Józef Bielawski: Klasyczna literatura arabska. Zarys. Warszawa: 1995.
Kontrola autorytatywna (gatunek literacki):
  • LCCN: sh85080878
  • GND: 4221217-0
  • NKC: ph908446
  • J9U: 987007550985605171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: art/maqamah
  • Universalis: maqama
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 38226