Modrzew dahurski
Systematyka[1][2][3] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | nagonasienne | ||
Klasa | iglaste | ||
Rząd | sosnowce | ||
Rodzina | sosnowate | ||
Podrodzina | modrzewiowe | ||
Rodzaj | modrzew | ||
Gatunek | modrzew dahurski | ||
Nazwa systematyczna | |||
Larix gmelinii (Rupr.) Kuzen. | |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
najmniejszej troski | |||
|
Modrzew dahurski (Larix gmelinii (Ruprecht) Kuzeneva, 1920) – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae Lindley). Występuje głównie w centralnej i wschodniej Syberii, a także w północno-zachodnich Chinach i Mongolii.
Morfologia
- Pokrój
- Roślina drzewiasta, wysokości do 30 m, sporadycznie dorasta do 40 m, w naturze zwykle osiąga kilkanaście metrów wysokości.
- Pień
- Pojedynczy, szarobrązowy. Gałęzie żółtobrązowe, lekko opadające ku dołowi.
- Liście
- Szpilkowate, jasnozielone, osadzone skrętolegle na krótkopędach, zebrane w pęczki po kilkanaście do kilkudziesięciu sztuk.
- Szyszki
- Szyszki żeńskie małe, wielkości 2,5 cm, początkowo koloru różowego, stojące pionowo, dojrzewając brązowieją. Szyszki męskie - niepozorne.
Biologia i ekologia
Roślina jednopienna. Liście opadające na zimę. Szyszki żeńskie mogą pozostawać na drzewie kilka lat.
Jest to najbardziej wysunięty na północ gatunek modrzewia, główny składnik tajgi świetlistej. Wytrzymuje mrozy do -70 °C.
Zmienność
Modrzew dahurski jest rośliną zmienną i posiada następujące odmiany:
- typową (Larix gmelinii (Rupr.) Kuzeneva var. gmelinii (Rupr.) Kuzeneva),
- japońską (Larix gmelinii (Rupr.) Kuzeneva var. japonica (Maximowicz ex Regel) Pilg. 1926),
- ussuryjską (Larix gmelinii (Rupr.) Kuzeneva var. olgensis (Henry) Ostenf. & Syrach, 1930),
- Ruprechta (Larix gmelinii (Rupr.) Kuzeneva var. principis-rupprechtii (Mayr.) Pilg. 1926).
- koreańską (Larix gmelinii (Rupr.) Kuzeneva var. koreana Nakai et Tozawa & Nakai, 1929),
- rozesłaną (Larix gmelinii (Rupr.) Kuzeneva var. prostrata Regel, 1871).
Zastosowanie
Roślina ozdobna, uprawiana w ogrodach i parkach. Ma takie same wymagania jak modrzew eurojapoński, znosi jednak półcień i jest najbardziej mrozoodporny. Na Syberii żywicę tego gatunku (i modrzewia syberyjskiego) pozyskuje się w celu żucia (сера байкальская, жевательная смолка) i według producentów ma ona własności oczyszczające i dezynfekujące jamę ustną[5][6][7].
Szkodniki
W zasadzie odporny, ale w cieplejszym klimacie może być atakowany przez ochojniki.
Linki zewnętrzne
- Fotografie szyszek żeńskich tego gatunku
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
- ↑ A.A. Farjon A.A., Larix gmelinii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2009-06-12] (ang.).
- ↑ Страница не найдена [online], klubrp.ru [dostęp 2017-12-11] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-07] (ros.).
- ↑ Смолка байкальская из Сибири, сера лиственницы сибирской [online], xn----7sbejwba3deg2i.xn--p1ai [dostęp 2017-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-20] (ros.).
- ↑ Смолка Байкальская, сера, живица 3гр
- Britannica: topic/Gmelin-larch
- EoL: 1061655
- EUNIS: 150661
- Flora of China: 210000962
- Flora of North America: 210000962
- GBIF: 2686170
- identyfikator iNaturalist: 135892
- IPNI: 77092562-1
- ITIS: 822572
- NCBI: 123599
- Plant Finder: 285019
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2607679
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:77092562-1
- identyfikator Tropicos: 24900378
- USDA PLANTS: LAGM3