Stanisław Libner

Stanisław Libner (ur. 3 września 1911 w Skulsku, zm. 16 kwietnia 1981 w Warszawie) – polski aktor teatralny.

Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 55. lokatą w korpusie oficerów łączności^[1]. W czasie kampanii wrześniowej 1939 walczył jako dowódca III plutonu kompanii telefonicznej 14 Dywizji Piechoty^[2]. Dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu VII A Murnau^[3] .

Kariera sceniczna

Oficjalnie zadebiutował 9 października 1946 r. na scenie toruńskiego Teatru Ziemi Pomorskiej, jako Kasper, w sztuce Gwałtu, co się dzieje! Aleksandra Fredry w reżyserii Józefa Maślińskiego^[4]. Inne spektakle z udziałem Libnera:

• 28 X 1946: Dwa teatry Jerzy Szaniawski, reż. Wilam Horzyca – jako Autor
• 21 XII 1946: Za kulisami (Tyrtej) Cyprian Kamil Norwid, reż. Wilam Horzyca – w podwójnej roli: Polak urzędnik zagraniczny, Kleokarp
• 22 I 1947: Ładna historia G. Caillavet i R. de Flers, reż. Józef Maśliński – jako p. d’Eguzon
• 18 II 1947: Magia Gilbert Keith Chesterton, reż. Wilam Horzyca – jako wielebny Cyryl Smith
• 2 IV 1947: Wesele Stanisław Wyspiański, reż. Wilam Horzyca – jako ojciec
• 14 V 1947: Romeo i Julia William Szekspir, reż. Wilam Horzyca – jako Laurenty
• 12 VI 1947: Ożenek Nikołaj Gogol, reż. Józef Maśliński – jako Podkolesin

Następne dwa sezony teatralne (od X 1947 do VI 1949 r.) wiązały się z przeprowadzką do Warszawy i angażem w tamtejszych Miejskich Teatrach Dramatycznych (MTD):

• 25 X 1947: Żołnierz i bohater George Bernard Shaw, reż. Jan Kochanowicz – jako mjr Paweł (Teatr Comoedia)
• 23 III 1948: R. H. Inżynier^[5] 3-aktówka Brunona Winawera, reż. Jan Kochanowicz – jako Dordoński (Teatr Powszechny)
• 6 X 1948: Podróż pana Perrichon Eugène Labiche i Edouard Martin, reż. Czesław Szpakowicz – jako tytułowy Perrichon (Teatr Mały)
• 8 I 1949: Zieleni się zboże Williams Emelyn, reż. Czesław Szpakowicz – jako Mg Jones (Teatr Powszechny)
• 8 VI 1949: Okno w lesie Leonid Rachmanow i E. Ryss, reż. Irena Ładosiówna – jako prof. Andrzej Kostrow (Teatr Mały)

Na jeden sezon (od VIII 1949 do VII 1950 r.) przeniósł się do Teatru Powszechnego, w którym m.in. 30 VI 1950 r. pojawił w sztuce Izydora Sztoka pt. Gastello, w reżyserii Czesława Szpakowicza – jako Paweł Giriawyj. Po krótkim, 2-miesięcznym epizodzie w Teatrze Dzieci Warszawy, jesienią 1950 r., przeszedł do zespołu Teatru Nowej Warszawy:

• 10 X 1950: O krasnoludkach i o sierotce Marysi Maria Konopnicka, reż. Maria Leonia Jabłonkówna jako Koszałek-Opałek
• 21 IV 1951: Człowiek i maszyny Władysław Lubecki, reż. Zbigniew Koczanowicz – jako Alojzy Kaban

Przez niemal 30 lat (od VII 1951 do I 1981 r.) swej pracy aktorskiej był związany z warszawskim Teatrem Ateneum:

• 25 VII 1951: Interwencja Lew Sławin, reż. Ludwik René – jako kpr. Barbaroux
• 31 XII 1951: Pociąg do Marsylii Krzysztof Gruszczyński, reż. Jerzy Ukleja – jako Andre Martin
• 2 IV 1952: Zwycięstwo scen. i reż. Janusz Warmiński – jako Marcin Zajączkowski
• 19 VII 1952: ZbiegowieHalina Auderska, reż. Jerzy Ukleja – jako Kucharz
• 18 V 1953: Ostatni Maksim Gorki, reż. Janusz Warmiński – jako Leszcz
• 13 I 1954: Spazmy modne 3-aktówka Wojciech Bogusławski, reż. Maria Wiercińska – jako Wiercicki
• 29 IV 1954: Ostatnia ofiara Andrzej Ostrowski, reż. Władysław Sheybal – jako Łuka Gierasimowicz Diergaczow
• 31 XII 1954: Pojedynek John Galsworthy, reż. Janusz Warmiński – jako Hillcrist
• 30 IV 1955: Maturzyści Zdzisław Skowroński, reż. Zdzisław Tobiasz – jako Dyrektor liceum ogólnokształcącego
• 16 III 1956: Dziwak Nâzım Hikmet, reż. Maryna Broniewska – jako Redżeb
• 24 IX 1956: Skowronek Jean Anouilh, reż. Czesław Szpakowicz – jako ojciec (Sala Kongresowa PKiN: Teatr Telewizji)
• 1 XII 1956: Ich głowy Marcel Aymé, reż. Zdzisław Tobiasz – jako Bertolier
• 6 VII 1957: Lato Tadeusz Rittner, reż. Maryna Broniewska – jako Sekundariusz
• 16 X 1957: Miłość i gniew John Osborne, reż. Zdzisław Tobiasz – jako płk. Redfern
• 11 XII 1957: Świętoszek Molier, reż. Janusz Warmiński – jako Orgon
• 12 II 1958: Osaczeni Janusz Warmiński, reż. Bronisław Pawlik – jako Żołnierz SS
• 31 V 1958: Tramwaj zwany pożądaniem Tennessee Williams, reż. Janusz Warmiński – jako Doktor
• 14 III 1959: Za kulisami (Tyrtej) Cyprian Kamil Norwid, reż. Wilam Horzyca – w podwójnej roli: Polak urzędnik zagraniczny, Kleokarp (Teatr Narodowy)
• 16 I 1960: Fantazy Juliusz Słowacki, reż. Henryk Szletyński – jako Ksiądz Loga (Teatr Narodowy)
• 14 IX 1960: Testament psa Ariano Suassuna, reż. Konrad Swinarski – jako mjr Antonio Morais
• 17 X 1960: Ryszard III William Shakespeare, reż. Jacek Woszczerowicz – w podwójnej roli: Książę Norfolk, Mieszczanin II
• 25 II 1961: Kram z piosenkami Leon Schiller, reż. Barbara Fijewska – w poczwórnej roli, m.in. jako: Kataryniarz, Mąż, Ojciec
• 7 X 1961: Więźniowie z Altony Jean-Paul Sartre, reż. Janusz Warmiński – jako Oficer amerykański
• 2 XII 1961: Murzyni Jean Genet, reż. Zygmunt Hübner – jako Diouf
• 15 XII 1961: Wejście i wyjście Leszek Kołakowski, reż. Jerzy Markuszewski – jako Emeryt
• 24 III 1962: Krucjata Krzysztof Choiński, reż. Jan Bratkowski – jako Teukros
• 2 V 1962: Andorra Max Frisch, reż. Janusz Warmiński – jako Ksiądz
• 22 VI 1962: Requiem dla zakonnicy William Faulkner, reż. Jerzy Markuszewski – jako Sędzia
• 19 X 1962: Duże jasne Jarosław Abramow-Newerly i Andrzej Jarecki, reż. Jerzy Markuszewski – jako Obywatel I
• 2 III 1963: Demony John Whiting, reż. Andrzej Wajda – jako ojciec Mignon
• 26 III 1963: Kondukt Bohdan Drozdowski, reż. Zdzisław Tobiasz – jako Sołtys
• 14 V 1963: Inkarno Kazimierz Brandys, reż. Wanda Laskowska – jako „Brak Tożsamości”
• 24 X 1963: Marie-Octobre Julien Duvivier, Henri Jeanson oraz Jacques Robert, reż. Janusz Warmiński – jako Blanchet
• 28 I 1964: Za rzekę w cień drzew Ernest Hemingway, reż. Jacek Woszczerowicz – jako Portier
• 16 VI 1964: Niech no tylko zakwitną jabłonie (widowisko muzyczne) Agnieszka Osiecka, reż. Jan Biczycki – w poczwórnej roli, m.in. jako: Walery Wątróbka, Policjant, Sprzedawca Ballad
• 16 I 1965: Idący o poranku Maciej Zenon Bordowicz, reż. Kazimierz Dejmek – jako mężczyzna
• 10 IV 1965: Ptak Jerzy Szaniawski, reż. Jan Biczycki – jako Sekretarz
• 22 X 1965: Zamek Franz Kafka, reż. Janusz Warmiński – jako Burgel
• 4 VI 1966: Śmierć na gruszy Witold Wandurski, reż. Józef Szajna – jako Św. Piotr
• 19 I 1967: Zmierzch Isaak Babel, reż. Bohdan Korzeniewski – jako Bobriniec
• 10 VI 1967: Męczeństwo i śmierć Jean Paul Marata... Peter Weiss, reż. Konrad Swinarski – jako Pacjent V (Ojciec)
• 20 X 1967: Niemcy Leon Kruczkowski, reż. Janusz Warmiński – jako Antoni
• 4 V 1968: Biografia Max Frisch, reż. Janusz Warmiński – jako ojciec/Smaker
• 15 VIII 1968: Dyliżans^[6] 4-aktówka Aleksandra Fredry, reż. Jerzy Goliński – jako p. Nula
• 16 V 1970: Krakus, czyli wyścigi Cyprian Kamil Norwid, reż. Małgorzata Dziewulska – jako Kiempe
• 28 VI 1970: Peer Gynt Henrik Ibsen, reż. Maciej Prus – jako Maester Cotton
• 16 XII 1970: Wnyki Feliks Falk, reż. Zdzisław Tobiasz – jako Gajowy
• 13 III 1971: Biesy Fiodor Dostojewski, reż. Janusz Warmiński – jako Gaganow
• 15 IV 1972: Kuchnia Arnold Wesker, reż. Janusz Warmiński – jako Szef
• 11 X 1972: Na dnie Maksim Gorki, reż. Jan Świderski – jako Krzywa Szyjka
• 6 I 1973: Gyubal Wahazar Stanisław Ignacy Witkiewicz, reż. Maciej Prus – jako Robotnik
• 26 I 1973: Ameryka Franz Kafka, reż. Jerzy Grzegorzewski – jako kapitan-Pollunder-Policjant
• 27 III 1974: Bloomusalem James Joyce, reż. Jerzy Grzegorzewski
• 26 XI 1974: Bal manekinów Bruno Jasieński, reż. Janusz Warmiński – jako płk. de Libner
• 26 IV 1975: Tragiczne dzieje Doktora Fausta Christopher Marlowe, reż. Maciej Prus – jako Starzec
• 12 II 1976: Jaskinia filozofów Zbigniew Herbert, reż. Jerzy Kaliszewski – jako Kriton
• 20 VII 1976: Korsarz Joseph Conrad, reż. Maciej Domański – jako Michel
• 1 VIII 1976: A miłość nigdy się nie kończy... Ödön von Horváth, reż. Janusz Warmiński – jako Engelbert
• 13 VIII 1977: Wielki Fryderyk Adolf Nowaczyński, reż. Józef Gruda – jako Johan Ernest Gockowsky
• 23 XII 1978: Tryptyk listopadowy Stanisław Wyspiański, reż. Janusz Warmiński – w podwójnej roli: Barzykowski, Frieze
• 10 XI 1979: Sprawa Andersonville Saul Levitt, reż. Zdzisław Tobiasz – jako dr John Bates
• 17 I 1981: Polonez Jerzy S. Sito, reż. Janusz Warmiński – jako Michał Jerzy Mniszech.

Telewizja

Za debiut można uznać jego występ 29 lipca 1955 r. na scenie Teatru Telewizji w sztuce Ballady i romanse Adama Mickiewicza^[7], w reżyserii Władysława Sheybala. Pozostałe dokonania aktorskie Libnera związane są także ze spektaklami Teatru Telewizji:

• 24 IX 1956: Skowronek Jean Anouilh, reż. Czesław Szpakowicz – jako ojciec
• 16 V 1957: Goście o zmierzchu Krystyna Salaburska, reż. Władysław Sheybal – rola epizodyczna
• 26 IV 1958: Przygody Ojca Browna z panem Lampke, reż. Józef Słotwiński – rola epizodyczna
• 3 V 1958: Błędne koło Arthur Conan Doyle, reż. Marek Nowakowski – jako Sherlock Holmes
• 7 VI/30 VIII 1958: Dolina Strachu Arthur Conan Doyle, reż. Czesław Szpakowicz – jako Doktor Watson
• 29 X 1959: Źrebak Michaił Szołochow, reż. Wojciech Siemion – jako Dowódca
• 17 V 1965: Rano przeszedł huragan Władysław Machejek, reż. Jan Bratkowski – rola epizodyczna
• 25 X 1965: Kapitan z Koepenick Carl Zuckmayer, reż. Józef Słotwiński – jako Komisarz/Kasjer
• 13 VI 1966: Martwe dusze Nikołaj Gogol, reż. Zygmunt Hübner – rola epizodyczna
• 6 III 1967: Martwa królowa Henry de Montherlant, reż. Jerzy Kreczmar – jako Doradca
• 21 VIII 1968: Wieczór poza domem Harold Pinter, reż. Józef Gruda – rola epizodyczna
• 13 XI 1969: Proces Mary Dugan Bayard Veiller, reż. Jan Bratkowski – rola epizodyczna
• 12 III 1970: Szal Francis Durbridge, reż. Jan Bratkowski – jako Daly, urzędnik państwowy
• 13 IV 1970: Dziewczęta z Nowolipek Pola Gojawiczyńska, reż. Stanisław Wohl – rola epizodyczna
• 18/25 IX 1972: Kordian i cham Leon Kruczkowski, reż. Jan Bratkowski – rola epizodyczna
• 22 X 1972: Echo Tadeusz Hołuj, reż. Andrzej Zakrzewski – jako Prezes
• 19 XI 1972: Odlot scen. i reż. Andrzej Zakrzewski – rola epizodyczna
• 9 X 1979: Bal manekinów Bruno Jasieński, reż. Janusz Warmiński – jako Sekundant.

Film

Na ekranie kinowym po raz pierwszy pojawił się 24 kwietnia 1953 r. Debiutował jako agitator nawołujący do zakładania spółdzielni rolniczej w filmie Trzy opowieści^[8].

• 27 IV 1954: Celuloza Igor Newerly, reż. Jerzy Kawalerowicz – obsada aktorska
• 25 XII 1955: Zaczarowany rower Jerzy Suszko i Bohdan Tomaszewski, reż. Silik Sternfeld – jako mechanik
• 20 X 1958: Kalosze szczęścia Janusz Majewski, reż. Antoni Bohdziewicz – jako Amerykanin w Rzymie
• 1960: Zbieg (etiuda fabularna), reż. Stanisław Jędryka – jako kapitan Milicji Obywatelskiej (MO)
• 9 IX 1970: Kolumbowie (serial telewizyjny) Roman Bratny, reż. Janusz Morgenstern – jako uczestnik dyskusji z przedstawicielem rządu londyńskiego.

Radio

19 maja 1949 r. debiutował, jako Dionizy (kamerdyner hr. Zefirowa), w słuchowisku reżyserowanym przez Kazimierza Rudzkiego, opartym na powieści Ojciec debiutantki Aleksandra Bondy, które zrealizowano pod auspicjami Teatru Polskiego Radia^[9].

• 14 VII 1950: Sadko bogacz, reż. Tadeusz Łopalewski
• 3 XII 1950: Narada Stanisław Wygodzki, reż. Tadeusz Byrski – jako Kalina
• 28 I 1951: Bardzo ciekawa historia August Wilkoński, reż. Zbigniew Koczanowicz – jako Gość
• 6 IX 1953: Węgiel Aleksander Ścibor-Rylski, reż. Rena Tomaszewska – jako Kokot
• 11 X 1953: Opowieść o sześciu towarzyszach Stanisław Stampf’l i Stanisław Ziembicki, reż. Rena Tomaszewska – jako Major polski
• 2 I 1954: Nawrócony Bolesław Prus, reż. Irena Ładosiówna
• 30 X 1961: Cerebroskop Konrad Fiałkowski, reż. Wanda Tatarkiewicz-Małkowska (słuchowisko SF)
• 25 IX 1963: Sala szpitalna Samuel Aloszyn, reż. Jerzy Rakowiecki – jako Tierechin
• 15 XI 1966: Krzyżacy Henryk Sienkiewicz, reż. Zbigniew Kopalko – jako Ksiądz Kaleb
• 3 XII 1968: Żałosne przypadki Borysa i Gleba, potomków Wielkiego Włodzimierza, reż. Zbigniew Kopalko
• 16 II 1970: Żalem napełniona Wiktor Reyzz-Rubini, reż. Zofia Rakowiecka – jako Szmidt
• 18 II 1970: Przyjdź jak najprędzej Tymoteusz Karpowicz, reż. Zbigniew Kopalko
• 16 VIII 1970: Pańczatantra czyli mądrości Indii ksiąg pięcioro, reż. Zbigniew Kopalko
• 23 V 1971: Śpiew o Bośni Jalu Kurek, reż. Natalia Szydłowska – jako lekarz
• 31 XII 1971: Lalka Bolesław Prus, reż. Andrzej Łapicki – jako Wysocki
• 22 III 1972: Koncert Rachmaninowa Zygmunt Zeydler-Zborowski, reż. Zofia Rakowiecka – jako lekarz
• 1 VI 1972: Kozietulski i inni Marian Brandys, reż. Krystyna Sznerr – jako T. Kościuszko
• 24 IX 1972: Opowieść o najdroższym szpiegu świata Andrzej Kudelski, reż. Juliusz Owidzki – jako Ogrodnik
• 25 II 1973: Sprawa brzeska Mieczysław Szerer, reż. Juliusz Owidzki – jako Dozorca
• 4 III 1973: Stulecie detektywów Jürgen Thorwald, reż. Juliusz Owidzki – jako Proboszcz
• 18 IV 1973: Nędznicy Wiktor Hugo, reż. Juliusz Owidzki – jako Głos
• 25 IV; 4 i 7 V 1973: Nędznicy Wiktor Hugo, reż. Juliusz Owidzki – jako Służący
• 3 VI 1973: Wychowanka^[10] Aleksander Fredro, reż. Zbigniew Kopalko – jako Szymon
• 10 XII 1973: Popioły Stefan Żeromski, reż. Jan Świderski – jako Sędzia
• 25 XII 1973: Książę ułomny Jeremi Przybora, reż. Jerzy Markuszewski – w podwójnej roli: Kacper i Kamerdyner
• 30 XII 1973: Co by wam się darzyło Lucyna Legut, reż. Zdzisław Dąbrowski – jako Dziadek
• 22 VII 1974: Przeciętny Aleksander Minkowski, reż. Zbigniew Kopalko
• 17 IX 1974: Łuk Wolności Iwan Jowkow, reż. Zbigniew Kopalko – jako ojciec Serafin
• 2 II 1975: Czerwona oberża Honoriusz Balzak, reż. Zdzisław Tobiasz – jako Walhenfer
• 9 II 1975: Piękna Ihuoma Elechi Amadi, reż. Zdzisław Tobiasz – jako Turumbu
• 30 III 1975: Poker z ręki scen. i reż. Andrzej Kurek
• 16 VI 1975: Druga i trzecia miłość Piotr Wojciechowski, reż. Zbigniew Kopalko – jako ojciec
• 9 VII 1975: Wrastanie Eugeniusz Paukszta, reż. Zdzisław Dąbrowski – jako Starszy robotnik
• 22 VII 1975: Schody historii scen. i reż. Jerzy Tuszewski
• 23 VII 1975: Sygnał dla Białej Orchidei Aleksander Minkowski, reż. Zdzisław Dąbrowski – jako Bolczak
• 28 XII 1975: Uciechy stanu małżeńskiego, reż. Zdzisław Tobiasz – jako Mnich
• 1 I 1976: Siedem milionów dolarów Robert Arthur, reż. Lech Komarnicki – jako Peebles
• 18 II 1976: Złota wolność Zofia Kossak, reż. Zdzisław Tobiasz – jako Boguta
• 3 VI 1976: Nie ma kto pisać do pułkownika Gabriel Garcia Marquez, reż. Zbigniew Kopalko – jako Ksiądz
• 5 VI 1976: Diabeł Witold Rumel, reż. Zbigniew Kopalko – jako Hipolito Beccaria
• 19 i 26 IX 1976: Portret kasztelanki Janina Hertz, reż. Henryk Rozen – jako Ogrodnik Jan
• 17 XI 1976: Ziemia płonie Ryszard Jegorow, reż. Zbigniew Kopalko – jako Chłop z Serchowa
• 29 XII 1976: Akropol Jerzy Putrament, reż. Zdzisław Tobiasz – w podwójnej roli: Tserotokles i Patridge
• 10 IV 1977: Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim Mikołaj z Wilkowiecka, reż. Zdzisław Dąbrowski – jako Kleofas
• 15 VII 1977: Sława i chwała Jarosław Iwaszkiewicz, reż. Zofia Rakowiecka – jako Sitarski.

Przebieg pracy

W trakcie swej 41-letniej kariery aktorskiej występował na deskach 9 teatrów, głównie warszawskich^[11].

• Teatr Obozowy (Oflag VII A Murnau): 1940–1945 jako adept
• Teatr Ludowy im. Wojciecha Bogusławskiego (Lingen): 1945 jako adept
• Teatr Ziemi Pomorskiej (Toruń): 1946-1947
• Miejskie Teatry Dramatyczne (Warszawa): 1947-1949
• Teatr Powszechny w Warszawie: 1949-1950
• Teatr Dzieci Warszawy: 1950
• Teatr Nowej Warszawy: 1950-1951
• Teatr Ateneum w Warszawie: 1951-1958 i 1960-1981
• Teatr Narodowy (Warszawa): 1958-1960

Nagrody

• Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych – wyróżnienie za rolę majstra Kabana w Człowieku i maszynach Lubeckiego w Teatrze Nowej Warszawy (1951)

Śmierć

Aktor zmarł w wieku 69 lat. Został pochowany na warszawskim Cmentarzu Prawosławnym przy ul. Wolskiej^[12].

Przypisy

Bibliografia

• Ignacy Mreła: Sprawozdanie z „Kampanii Wrześniowej” 1939 roku. [w:] B.I.35a [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1945-11-29. [dostęp 2022-06-30].
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.

Linki zewnętrzne

• Stanisław Libner w bazie filmpolski.pl
• Stanisław Libner w bazie IMDb (ang.)
• Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-08-09].