Wolfgang Petersen

Wolfgang Petersen
Ilustracja
Wolfgang Petersen (2006)
Data i miejsce urodzenia

14 marca 1941
Emden

Data i miejsce śmierci

12 sierpnia 2022
Brentwood (Los Angeles)

Zawód

reżyser, scenarzysta, producent filmowy

Lata aktywności

1965–2016

Odznaczenia
Order Bawarski Zasługi
Multimedia w Wikimedia Commons

Wolfgang Petersen (ur. 14 marca 1941 w Emden, zm. 12 sierpnia 2022 w Brentwood[1]) – niemiecki reżyser filmowy, producent i scenarzysta. Nominowany do Oscara za najlepszą reżyserię i za scenariusz adaptowany oraz nagrody BAFTA dla filmu zagranicznego za dramat wojenny Okręt (Das Boot, 1981)[2] o losach załogi jednego z U-Bootów podczas II wojny światowej.

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Emden[3] w Niemczech. W wieku 11 lat zdecydował, że chce zostać filmowcem[4]. W latach 1953–1960 uczęszczał do szkoły naukowej im. Jana Bugenhagena w Hamburgu, gdzie nakręcił kamerą swoje pierwsze filmy 8 mm[5]. Na początku lat 60. pracował jako aktor i reżyser w teatrze im. Ernsta Deutscha w Hamburgu[6]. W latach 1966–1970 studiował w Niemieckiej Akademii Filmu i Telewizji w Berlinie[4].

Kariera

W 1965 zrealizował czarno-biały film telewizyjny NDR Miasto na palach (Stadt auf Stelzen)[7]. Reżyserował też filmy krótkometrażowe, w tym Czerwona flaga (Die rote Fahne, 1968), Nie ja (Ich nicht, 1969) i Jedno z nas dwojga (Der Eine - der Andere, 1969). Następnie zrealizował dramat Zabiję cię Wolf (Ich werde dich töten, Wolf, 1971) z udziałem Wolfa Rotha[8]. W latach 1971–1977 wyreżyserował sześć odcinków serialu kryminalnego ARD Tatort, do którego napisał również scenariusz[9]. Za reżyserię dreszczowca sensacyjnego Któryś z nas (Einer von uns beiden, 1974) z Jürgenem Prochnowem otrzymał Niemiecką Nagrodę Filmową w kategorii najlepszy nowy reżyser[10]. Jego kolejny film – dramat Konsekwencja (Die Konsequenz, 1977) poruszał temat homoseksualizmu i wywołał skandal, gdy BR odmówił jego emisji w ARD z tego powodu, a w rezultacie film trafił do kin[11].

Po międzynarodowym sukcesie dramatu wojennego Okręt (Das Boot, 1981), Petersen zyskał świetną pozycję w Hollywood. Zanim jednak wyemigrował do Los Angeles w 1986, nakręcił kolejny hit kasowy w Niemczech, który do dziś cieszy się statusem filmu kultowego – anglojęzyczny film fantasy Niekończąca się opowieść (Die unendliche Geschichte, 1983), oparty na powieści dla młodzieży pod tym samym tytułem autorstwa Michaela Ende, za który zdobył nagrodę Bambi[10].

W swojej własnej firmie produkcyjnej Radian Productions w kooperacji z Amerykanami zrealizował dramat fantastycznonaukowy Mój własny wróg (Enemy Mine, 1985), który był nominowany do nagrody Saturna w kategorii najlepszy film science fiction i Hugo w kategorii najlepsza prezentacja dramatyczna. W jego dramacie kryminalnym Okruchy wspomnień (Shattered, 1991) w obsadzie znaleźli się: Tom Berenger, Greta Scacchi, Bob Hoskins, Joanne Whalley-Kilmer i Corbin Bernsen[12]. Jego sensacyjny dramat kryminalny Na linii ognia ( In the Line of Fire, 1993) z Johnem Malkovichem i Clintem Eastwoodem odniósł wielki sukces kasowy. Podobnie jak dramat sensacyjny Epidemia (Outbreak, 1995) z Dustinem Hoffmanem, Rene Russo i Morganem Freemanem, który przyniósł nagrodę Bambi[10]. Hitem kinowym okazał się też Air Force One (1997) z Harrisonem Fordem, za który otrzymał nagrodę Bambi za reżyserię[10]. W 2001 został okrzyknięty reżyserem roku ShoWest, po premierze przebojowego dramatu przygodowego akcji Gniew oceanu (The Perfect Storm, 2000)[4]. Zaproponowano mu szansę wyreżyserowania Sumy wszystkich strachów (2002), ale odmówił[13].

Życie prywatne

W latach 1970–1978 był żonaty z aktorką Ursulą Sieg, z którą miał syna Daniela (ur. 21 października 1968)[14]. W 1978 zawarł związek małżeński z Marią–Antoinette Borgel, niemiecką koordynatorką scenariuszy i asystentką reżysera[14].

Śmierć

Zmarł 12 sierpnia 2022 w Brentwood na raka trzustki, w wieku 81 lat[15].

Filmografia

Rok Tytuł Reżyser Scenarzysta Producent
1965 Miasto na palach (Stadt auf Stelzen, TV) T
1968 Czerwona flaga (Die rote Fahne, krótkometrażowy) T
1969 Nie ja (Ich nicht, krótkometrażowy) T T
1969 Jedno z nas dwojga (Der Eine - der Andere, krótkometrażowy) T T
1971 Zabiję cię Wolf (Ich werde dich töten, Wolf) T T
1971–1977 Tatort (Miejsce zbrodni, serial) T T
1972 Anna und Totò (TV) T
1973 Smog (TV) T
1973 Van der Valk und die Reichen (TV) T
1974 Któryś z nas (Einer von uns beiden) T
1974 Aufs Kreuz gelegt (TV) T
1975 Die Stadt im Tal (TV) T
1975 Stellenweise Glatteis (TV) T
1976 Hans im Glück (TV) T
1976 Vier gegen die Bank (TV) T
1977 Planübung (TV) T T
1977 Konsekwencja (Die Konsequenz, TV) T T
1978 Czarne i białe jak dnie i noce (Schwarz und weiß wie Tage und Nächte, TV) T
1981 Okręt (Das Boot) T T
1984 Niekończąca się opowieść (Die unendliche Geschichte) T T
1985 Mój własny wróg (Enemy Mine) T
1985 Okręt (Das Boot, miniserial) T
1991 Okruchy wspomnień (Shattered) T T T
1993 Na linii ognia ( In the Line of Fire) T
1995 Epidemia (Outbreak) T T
1997 Air Force One T T
2000 Gniew oceanu (The Perfect Storm) T
2001–2003 Tajne akcje CIA (The Agency, serial) T producent wykonawczy
2004 Troja (Troy) T T
2006 Posejdon (Poseidon) T T
2016 Jak rozbić bank (Vier gegen die Bank) T T

Przypisy

  1. ↑ Jake Coyle : Wolfgang Petersen, blockbuster filmmaker of 'Das Boot,' dies. „The Washington Post”, 2022-08-16. [dostęp 2022-08-17]. (ang.).
  2. ↑ Wolfgang Petersen Awards. AllMovie. [dostęp 2022-08-17]. (ang.).
  3. ↑ Wolfgang Petersen Biography (1941-). Film Reference. [dostęp 2022-08-17]. (ang.).
  4. ↑ a b c Wolfgang Petersen Biography. „TV Guide”. [dostęp 2022-08-17]. (ang.).
  5. ↑ Wolfgang Petersen (1941–2022). filmportal.de. [dostęp 2022-08-17]. (niem.).
  6. ↑ Hal Erickson: Wolfgang Petersen Biography. AllMovie. [dostęp 2022-08-17]. (ang.).
  7. ↑ Michael Bock Bergfelder: The Concise Cinegraph: Encyclopaedia of German Cinema. Berghahn Books, 2009, s. 360. ISBN 978-0-85745-565-9.
  8. ↑ Ich werde dich töten, Wolf (1971). filmportal.de. [dostęp 2022-08-17]. (niem.).
  9. ↑ Wolfgang Petersen. Moviepilot.de. [dostęp 2022-08-17]. (niem.).
  10. ↑ a b c d Wolfgang Petersen Awards. FamousFix.com. [dostęp 2022-08-17]. (ang.).
  11. ↑ Wolfgang Petersen biografie. FILMSTARTS.de. [dostęp 2022-08-17]. (niem.).
  12. ↑ Shattered (1991). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-08-17]. (ang.).
  13. ↑ Wolfgang Petersen Trivia. FamousFix.com. [dostęp 2022-08-17]. (ang.).
  14. ↑ a b Wolfgang Petersen Relationships. FamousFix.com. [dostęp 2022-08-17]. (ang.).
  15. ↑ Benjamin VanHoose: Director Wolfgang Petersen Dead at 81. „People”, 2022-08-16. [dostęp 2022-08-17]. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Wolfgang Petersen w bazie IMDb (ang.)
  • Wolfgang Petersen w bazie Filmweb
  • Wolfgang Petersen w bazie Notable Names Database (ang.)
  • p
  • d
  • e
Filmy w reżyserii Wolfganga Petersena
1960-69
  • Der Eine - der Andere (1967)
  • Ich nicht (1969)
1970-79
  • Ich werde dich töten, Wolf (1971)
  • Van der Valk und die Reichen (1973)
  • Smog (1973)
  • Einer von uns beiden (1974)
  • Aufs Kreuz gelegt (1974)
  • Stellenweise Glatteis (1975)
  • Vier gegen die Bank (1976)
  • Hans im Glück (1976)
  • Planübung (1977)
  • Die Konsequenz (1977)
  • Schwarz und weiß wie Tage und Nächte (1978)
1980-89
1990-99
2000-09
2010-19
  • Wojna starego człowieka (2014)
  • Jak rozbić bank (2016)

Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000122824615
  • VIAF: 84318625
  • LCCN: n88612928
  • GND: 118874292
  • NDL: 00472975
  • LIBRIS: 53hlt0rp3qgc5qh
  • BnF: 13770282z
  • SUDOC: 059361786
  • SBN: TO0V454805
  • NLA: 40652844
  • NKC: jx20050419043
  • BNE: XX1264696
  • NTA: 071251065
  • BIBSYS: 90933292
  • CiNii: DA08116632
  • PLWABN: 9810555693805606
  • NUKAT: n2008153921
  • J9U: 987007333043505171
  • CANTIC: a10639457
  • KRNLK: KAC201223907
  • LIH: LNB:929;=ol
  • WorldCat: lccn-n88612928
Encyklopedia internetowa:
  • NE.se: wolfgang-petersen
  • SNL: Wolfgang_Petersen
  • DSDE: Wolfgang_Petersen
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 47875