Manastir Stavronikita

Manastir Stavronikita (grč. Μονη Σταυρονικητα) - jedan od svetogorskih manastira. Zauzima 15-to mesto u hijerarhiji svetogorskih manastira. Smešten je u istočnom delu Atonskog poluostrva. Osnovan je u X veku.

Ime manastira prema tradiciji potiče od pustinjaka Nikite, koji je nekada živeo na mestu gde je manastir smešten, i tamo proizvodio krstove (otuda Stavronikita - "Nikitin krst"). Prvobitni manastir je posvećen Jovanu Krstitelju, ali je potpuno uništen u doba krstaških pohoda. Sadašnji Manastir je podigao patrijarh carigradski Jeremija.

Saborni hram posvećen je Svetom Nikoli.

Manastir je mali, okružen kamenim zidom sa tvrđavom i visokom kulom.

Danas u manastiru živi oko 30 monaha.

Hram manastirski je sagrađen u XVI veku, i ukrašen je freskama Teofana Kritskog.

Manastirska riznica čuva mnoštvo svetinja, među kojima su:

mozaička ikona svetog Nikole, koja je pronađena u moru,
čestica životvornog krsta,
čestice moštiju Vasilija Velikog, Svetog Jovana Zlatoustog, Grigorija Bogoslova, arhiđakona Stefana, 40 mučenika Sevastijskih, Teodora Stratilata, Amvrosija Mediolanskog, Jovana Krstitelja i mnogih drugi.

Biblioteka manastira sadrži 171 rukopisa (58 u pergamentu) i 2500 štampanih knjiga.