Medijana grupa

Medijana grupa je arheolološka kultura koja pripada poznom bronzanom dobu i koja se rasprostirala u dolini Južne Morave. Dobila je ime po lokalitetu Brzi brod - antička Medijana kod Niša. Istraživao ju je 1961. M. Grbić, a sistematski je istražuje Garašanin od 1962.

Faze Medijana grupe

Na osnovu keramike izdvojene su tri faze:

  • I faza - se vezuje za stariju fazu Paraćinske grupe
  • II faza - se vezuje za srednju fazu Paraćinske grupe
  • III faza- ova faza je kulturni krug žigosane keramike starijeg gvozdenog doba

Interna hronologija grupe Medijana I-III pripadaju fazama Bronzano doba-Halštat A1 i A2. Medijana I čak možda zalazi i u kasnu fazu bronzanog doba (Bronzano doba C-D). Medijana grupa se može okrivrno datovati u vreme oko 1300. do 1000. godine pne. pri čemu se faze Medijana II i III vezuju za kasno mikenskom kutlurom (LH III C1) i submikenskim periodom (LH III C2).

Naselja

Naselja su podizana na ravnim rečnim terasama (u blizini vodenih tokova). Otkriveni su tragovi kućnog lepa, ostaci ognjišta, karbonizovanog drveta, trošne kolibe.

Keramika

  • I faza - ornament je urezan, urašavali su keramiku tankim linijama, M motivom koji se završava metličastim ornamentom.

Javljaju se loptasti kantarosi (nađeni su u grobovima kao prilozi u naseljima Paraćin II, i u Medijani I), keramika je fino glačana, crvenkasto mrke boje.

  • II faza – zdele sa uvučenim obodom, ukrašene horizontalnim i kosim kanelurama koje su plitko utisnute. Javljaju se i veće posude, zdele sa fasetama, lonci, pitosi i amfore. Drške su trakasto kanelovane.
  • III faza – Halštat B1, B2 – za ovu fazu se vezuju lučne fibule, nastavlja se kanelovanje, a javlja se i žigosanje kao način ukrašavanja što je tipično za Halštat B1, B2 tipa lažnog šnura.

Karakteristični keramički oblici su:

  • zdele sa uvučenim obodom u tri varijante
    • bez ornamenta
    • sa facetiranim obodom
    • sa obodom ukrašenim kosim rebrastim kanelurama (turban disk)
  • pitosi
  • šolje
  • sudovi sa drškom koja nadvisuje obod, raznih profilacija

Metalni nalazi nisu nađeni.

Vidi još

Literatura

  • Praistorija Jugoslovenskih zemalja, Bronzano doba, Sarajevo, 1986.
  • p
  • r
  • u
Praistorijske kulture na tlu Srbije
Paleolit
Kultura Lepenskog Vira • Kultura Seletijen
Neolit
Belička kultura • Vinčanska kultura • Starčevačka kultura
Bakarno i rano bronzano doba
Badenska kultura • Kultura Belotić-Bela Crkva • Kultura Bubanj-Hum II • Kultura Bubanj-Hum III-Donja Slatina • Vatinska kultura • Vinkovačka kultura • Vučedolska kultura • Kostolačka kultura • Kultura Kocofeni • Moriška kultura • Tisapolgar - Bodrogkerestur kultura • Kultura Černa Voda III
Srednje i pozno bronzano doba
Belegiška kultura • Bosutska kultura • Verbičoara kultura • Gamzigradska kultura • Kultura grobnih humki • Kultura Donja Brnjica • Dubovačko-žutobrdska kultura • Medijana grupa • Paraćinska grupa
Gvozdeno doba
Basarabi kultura • Bosutska kultura • Kultura Donja Brnjica • Glasinačka kultura • Zlotska grupa • Latenska kultura