Bilâl-i Habeşî
Sahabe ve Müezzin Bilal-i Habeşî Bilal bin Rebah بلال الحبشي | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Ebu Abdullah Bilâl bin Rebâh 581 Mekke, Arabistan |
| Ölüm | 641 Şam, Emevi Devleti |
| Defin yeri | Babussağir Mezarlığı (Şam) |
| Milliyet | Habeş |
| Ebeveyn(ler) | Rebah (baba) Hamâme (anne) |
Bilal-i Habeşî (581 - 641), İslam peygamberi Muhammed’in sahabesi ve ilk müezzini.[1][2][3][4] Habeşistanlı köle bir ailenin çocuğu olarak Mekke'de dünyaya geldi. Annesinin adı Hamâme, babasının adı Rebah'tır.
İslamiyet'i ilk kabul edenlerden ve bunu açıktan ilan eden ilk yedi kişiden biridir.[5] Ümeyye bin Halef'in, kölesi Bilal'in İslam'ı seçtiğini duyduğunda onu vazgeçirmek için ağır işkencelere başvurduğu rivayet edilir. Bilal'in işkenceler karşısındaki direncinin Mekkeli müşrikleri çok etkilediği söylenir.[6]
Ümeyye bin Halef'in Bilâl'e yaptığı işkencelere çok üzülen Ebu Bekir, ona bu işkenceden vazgeçmesini söyledi. O da: Onun ahlakını bozan sensin, onu bizden uzaklaştıran senden başkası değildir dedi. Bunun üzerine Ebu Bekir ona şu cevabı verdi: Benim yanımda senin şu kölenden daha güçlü ve kuvvetlisi var. Hem de senin dinindendir. İstersen onu al ve bunu bana ver. Ümeyye b. Halef bu teklifi kabul edip öteki köleyi aldı ve Bilal'i Ebu Bekir'e verdi. Böylece Ebu Bekir Bilal'i işkenceden kurtarmış oldu.[6]
Bilal-i Habeşî, 622 yılındaki hicrete katılarak Mekke'den Medine'ye geldi. Medine'de Müslümanlar, namaz vakitlerinin bir şekilde bildirilmesi gerektiğine karar verdiler. Ancak bunun ne şekilde olacağı konusunda fikir birliğine varılamadı. Bu sıralarda Abdullah bin Zeyd, gördüğü bir rüyayı Muhammed'e anlattı. Rüyasında ezanın bugünkü şeklini duymuştu. Bunun üzerine Muhammed, duyduğu ezanı Bilal'e öğretmesini ve bundan sonra namaz vakitlerinin ezanla duyrulacağını bildirdi.[5] Böylece ilk ezan okuyan (müezzin) Bilal olmuştur. Bir süre sonra Bilal-i Habeşî sabah ezanına essalâtü hayrun minnen nevm (namaz uykudan hayırlıdır) şeklinde bir ekleme yaptı ve Muhammed, Bilâl, bu ne güzel söz! diye onu tasvip etti.[7]
Bilâl-i Habeşî, Bedir, Uhud, Hendek dahil Muhammed'le beraber tüm savaşlara katıldı. Muhammed'in ölümünden sonra Bilal, Şam'a yerleşti.
Rivayet edildiğine göre bir gün gördüğü bir rüya üzerine Şam'dan Medine'ye geldi ve sabah ezanını okudu. Bilal'in sesini duyan halk, Muhammed'in yaşadığı günleri hatırlayarak sokaklara döküldü.[8]
Tekrar Şam'a dönen Bilâl-i Habeşî, 641 yılında öldü. Ehl-i Beyt mezarı olarak bilinen Şam'daki Babu’s Sağir mezarlığına defnedilmiştir.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2018.
- ^ ensonhaber.com/h-a-l-craigden-ilk-muezzin-bilal-i-habesinin-hayati-ben-bilal.amp
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2018.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 2 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2010.
- ^ a b İbn Sa'd, et-Tabakâtü'l-Kübrâ, Beyrut 1960, III, s. 232
- ^ Avnu'l-Ma'bud, Şerh Ebû Dâvud, III,185, İbn Mâce, Ezan, 1, 3
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2008.
