Cunta

Siyaset serisinin bir parçası

İktidar kaynağı

Demokrasi (çoğunluğun yönetimi)
Demarşi Doğrudan Liberal Temsilî Sosyal Sosyalist Diğer
Oligarşi (azınlığın yönetimi)
Anokrasi Aristokrasi Gerontokrasi Kleptokrasi Kritarşi Meritokrasi Nookrasi Partikrasi Plütokrasi Stratokrasi Teknokrasi Teokrasi
Otokrasi (bir kişinin yönetimi)
Despotizm Diktatörlük Askerî diktatörlük Tiranlık
Anarşi (kimse tarafından yönetilmeme)
Anarşizm Özgür üreticiler Devletsizlik

İktidar ideolojisi

Monarşi Cumhuriyet (sosyo-politik ideolojiler)
Mutlak Anayasal Direktörlük Legalist Parlamenter Başkanlık Yarı başkanlık Sosyalist
Otoriteryen Liberteryen (sosyo-ekonomik ideolojiler)
Anarşizm Sömürgecilik Komünizm Despotizm Dağıtımcılık Faşizm Feodalizm Sosyalizm Totalitarizm Kabilecilik
Dinî Seküler
Devlet dini Seküler devlet Devlet ateizmi
Küresel Yerel (jeo-kültürel ideolojiler)
Şehir devleti Uluslararası kuruluş Ulusal hükûmet Dünya hükûmeti Milliyetçilik Enternasyonalizm Küreselcilik

Güç yapısı

Üniterlik
Üniter devlet İmparatorluk Prenslik
Bağımlı devlet
İlişkili devlet Bağımlı toprak Dominyon Himaye Kukla devlet Kukla hükümdar Uydu devlet Kendi kendini yöneten koloni Haraçgüzar devlet Tampon devlet Vasal devlet Genel valilik
Federalizm
Konfederasyon Yetki devri Federasyon Üst devlet Uluslarüstü birlik
Uluslararası ilişkiler
Küçük güç Bölgesel güç Orta güç Büyük güç Süper güç Hiper güç
İdari bölünüş

İlgili
Demokratik geçiş Otokratikleşme Demokratikleşme Hibrit rejim

Cunta, yönetime kuvvet kullanarak el koyan askerî ya da siyasi grup.^[1]

Cunta kendi başına sadece belirli bir komite veyahut idari kurulun yönetimi anlamında kullanılırken, eğer cunta yönetimi askerî bir karaktere sahipse, yani komite veya kurul ordu mensuplarından oluşuyorsa (veya çoğunluğu ordu mensuplarıysa) yönetime "askerî cunta" denir. Bununla birlikte askerî cuntalar için de salt cunta ifadesi kullanılabilir.^[2]

Köken bilimi

Latince jungere yani “katılmak” sözcüğünden türemiş olan terimin özgünü İspanyolca juntadır (hunta okunur) ve Türkçe dahil diğer dillere bu dilden girmiştir.

Geçmişte bilinen cuntalar

Tayland (1932-1973) (1976–1980) (1991–1992) (2006–2008) (2014)
Arjantin (1943-1945) (1976–1983)
Türkiye (1960-1961)(1980–1983)
Nijerya (1966-1979) (1983-1999)
Yunanistan (1967-1974 Yunanistan askerî cuntası)
Peru (1968–1980)
Brezilya (1969) (Brezilya'da askerî diktatörlük dönemi)
Bolivya (1970–1971) (1980–1982)
Şili (1973–1990)
Portekiz (1974–1976)
Etiyopya (1974–1991)
El Salvador (1979–1982)
Liberya (1980–1986)
Polonya (1981–1983)
Myanmar (1988–2011)
Haiti (1991–1994)
Moritanya (2008–2009)
Gine (2008–2010)
Nijer (2010–2011)
Mali (2012)
Gine-Bissau (2012)
Çad (2021-2022)
Sudan (2021-2022)

Günümüzde cuntayla yönetilen ülkeler

Burkina Faso (2022-günümüz)
Gine (2021-günümüz)
Mali (2020-günümüz)
Myanmar (2021-günümüz)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003, Junta maddesi
^ Compact Oxford English Dictionary 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., URL erişim tarihi 28. Nisan. 2007.