Koç Holding

Koç Holding A.Ş.

Menkul değer sembolü	BIST:KCHOL BIST:KOCTS
Kuruluş	31 Mayıs 1926
Kurucu	Ahmet Vehbi Koç
Genel merkezi
Önemli kişiler	Rahmi Koç(Şeref Başkanı) Ömer Koç(Yönetim Kurulu Başkanı) Ali Koç(Yönetim Kurulu Başkan Vekili) Semahat Arsel(Yönetim Kurulu Üyesi) İpek Kıraç(Yönetim Kurulu Üyesi Levent Çakıroğlu(CEO)[1]
Ürün	Koçtaş Eko TV Ford Otosan Tofaş Arçelik Beko Grundig Aygaz Opet Yapı ve Kredi Bankası Tüpraş Otokar New Holland Türk Traktör Dawlance Avis
Gelir	646,9 milyar TL Kombine, 344,6 Konsolide, Kasım 2022 verilerine göre[2]
Alt kuruluş(lar)	Koçtaş
Sahibi	Koç Ailesi: %64.3 Halka Açık: %26.5 Vehbi Koç Vakfı: %7.2 Koç Emekli Vakfı: %2 [3]
Çalışan sayısı	94 bin 385 (2024)[4]
Web sitesi	koc.com.tr

Koç Holding, 1926 yılında Vehbi Koç tarafından kurulan holdingdir. Türkiye'nin ilk holdingi^[5] ve en büyük özel kuruluşlarından birisidir. Holding merkez binası Üsküdar, Nakkaştepe'dedir.

Koç Holding'in geçmişi, kurucusu Vehbi Koç'un 1920'lerde Ankara'da ticarete atılmasına değin iner. Zamanla iş alanlarını genişleterek 1950'lerde sanayi alanında çeşitli şirketler oluşturan Koç, gıda sektörünün ardından elektrikli ev aletleri ve otomotiv sektörlerine yöneldi.

1963'te şirket sayısı yirmi beşe ulaşan topluluk, yeni bir örgütlenmeye giderek holding statüsünü benimsedi.

Vehbi Koç, 1984'te yönetim kurulu başkanlığını oğlu Rahmi Koç'a, Rahmi Koç da aynı görevi 2003 yılında oğlu Mustafa Koç'a bırakmıştır.

Mustafa Koç’un vefatı sonrasında ise Koç Holding Yönetim Kurulu tarafından Ömer M. Koç Yönetim Kurulu Başkanı, Ali Y. Koç Yönetim Kurulu Başkan Vekili olarak atanmıştır.^[6]

Holding, 2020 yılında Fortune dergisinin dünyanın en büyük 500 sanayi firması (Fortune Global 500) listesinde 471. sıradadır.

İstanbul Sanayi Odası tarafından hazırlanan ‘’Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’’ 2019 yılı araştırmasında Koç Topluluğu’na bağlı dört şirket, ilk ona girmeyi başarmıştır.

The Economist dergisi tarafından yapılan Türkiye'nin en zengin aileleri araştırmasında Koç ailesi sahip olduğu serveti ile Türkiye'nin en zengin aileleri arasında birinci sırada yer almaktadır.^[7]

Yönetim kurulu üyeleri^[8]

Holding CEO'ları ^[9]

• Temel Kamil Atay (2000-2001)
• Bülend Özaydınlı (2002-2006)
• Bülent Bulgurlu (2007-2009)
• Turgay Durak (2010-2015)
• Levent Çakıroğlu (2015-)

Şirketler

Koç Holding şirketleri, dört ana sektör ve diğer sektörler olmak üzere gruplanmıştır.^[10][11]

Yapı ve İnşaat

• Koçtaş

Dayanıklı Tüketim Grubu

• Altus
• Arctic
• Arçelik
• Arçelik LG
• Beko
• Defy
• Elektra Bregenz
• Flavel
• Grundig

Enerji Grubu

• Akpa
• Aygaz
• Aygaz Doğalgaz
• Demir Export
• Ditaş
• Entek
• Opet
• Opet Fuchs
• THY Opet
• TÜPRAŞ-Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.

Finans Grubu

• Koç Finans
• Ram Sigorta
• Yapı ve Kredi Bankası

Otomotiv Grubu

• Ford Otosan Otomotiv Sanayii
• Koç Fiat Kredi Finansman
• Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayii
• Otokoç Otomotiv Tic. ve San. A.Ş.
• Otokoç Sigorta
• Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.
• Türk Traktör ve Ziraat Makinaları

Diğer sektörlerdeki şirketler

• EKO TV Televizyon ve Radyo Yayıncılık A.Ş.
• Ark İnşaat
• Bilkom A.Ş.
• Divan Turizm İşletmeleri A.Ş.
• Düzey
• Ingage Dijital Pazarlama
• Inventram
• Koç Bilgi ve Savunma Teknolojileri
• KoçDigital Çözümler
• Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizm. A.Ş.
• Marmaris Altınyunus
• RAM Dış Ticaret A.Ş.
• RMK Marine Gemi Yapım San. Deniz Taş. İşl. A.Ş.
• Setair
• Tek-Art Kalamış ve Fenerbahçe Turizm Tesisleri A.Ş.
• Sendeo Dağıtım Hizmetleri A.Ş.
• Setur Servis Turistik A.Ş
• Tanı Pazarlama ve İletişim Hizmetleri A.Ş.
• Tat Gıda Sanayi A.Ş.
• Yapı Kredi Kültür ve Sanat Yayıncılık Tic. ve San. A.Ş.
• Zer Merkezi Hizmetler A.Ş.

Koç Grubu'nun Uluslararası Ortakları

• LG Electronics (Güney Kore)
• Ford Motor Co. (ABD)
• UniCredit Group (İtalya)
• Kingfisher plc
• Case New Holland (İtalya)
• Fiat Chrysler Automobiles (İtalya)
• Kagome (Japonya), Sumitomo (Japonya)
• Fuchs Petrolub AG (Almanya)
• ABG Group (Yunanistan)

İlkler

• İlk inşaat şirketi: Koçzade Ticaret A.Ş. (1926)
• İlk otomobil satış şirketi: Motor Ticaret A.Ş. (1944)
• ABD'de ilk Türk şirketi: Ram Commercial Corporation (1944)
• Türkiye'nin ilk ampul fabrikası ve General Electric ile ilk yabancı ortaklık yatırımı Philips (1948)
• Türkiye'nin ilk radyatörlerini ve otomotiv endüstrisi için dökme parçalar üreten kuruluşu: Demirdöküm (1954)
• Otosan'da montajın başlangıcı (1957)
• İlk çamaşır makinesinin üretimi: Arçelik (1959)
• İlk buzdolabı üretimi: Arçelik (1960)
• İlk Türk LPG dağıtım şirketi: Aygaz (1961)
• Türkiye'deki ilk yerli sermayeli oto lastiği: Uniroyal (1962)
• Türkiye'nin ilk holdingi: Koç Holding (1963)
• İlk kablo fabrikası: Siemens (1964)
• İlk traktör üretimi: Türk Traktör (1964)
• Türkiye'de ilk elektrik motoru ve kompresör üreten fabrikanın kuruluşu: Türk Elektrik Endüstrisi (1965)
• İlk cam elyafı yalıtım tesisi: İzocam (1965)
• İlk binek otomobil Anadol: Otosan (1966)
• İlk gıda fabrikası: Tat Gıda (1967)
• Türkiye'nin ilk merkezi ihracat organizasyonu: Ram (1970)
• İlk çelik gövdeli Türk binek otomobili Murat 124: Tofaş (1971)
• AB ülkelerinde ilk Türk dış ticaret şirketi: Kofisa (1973)
• Halka açık ilk Türk şirketi: Koç Yatırım Pazarlama (1973)
• İlk özel müze: Sadberk Hanım Müzesi (1980)
• İlk tematik TV kanalı: Eko TV (1992) (Eko TV, Koç Holding tarafından, 1992'de hazırlıklarına başlanarak, dünyanın önde gelen yayın kuruluşları Time-Warner ve Canal Plus ile ortaklığa girilerek, ayrıca Cine5 gibi şifreli yayın yapması planlanarak 1995 yılının ilk aylarında yayın hayatına başlaması öngörülmüş ancak 1996'da açılıp, 1999'un sonlarına kadar Türkçe müzik yayını yapmış televizyon kanalıdır. 1996 yılında karasal test yayınına başlamıştır. Test yayını ekranı, siyah zemin üzerinde iki beyaz çizgiden oluşuyordu. Eylül ayında yeni yayın dönemine girilmesiyle birlikte Eko TV, yayın hayatına başladı. Son derece renkli ve düzeyli bir yayın anlayışına sahip olan Eko TV'de ilk kez tanıdığımız isimlerden biri, kendi programının sunuculuğunu üstlenen Ayça Tekindor olmuştur. 1998 - 1999 dönemine gelindiğinde Eko Tv'de tenhalık baş gösterdi. Canlı yayınlar kesildi, sadece klip yayını ile devam edilir oldu. Hatta 30-35 kadar video klip, belli bir sıraya konularak 7/24 aynı sırayla dönmeye başladı. 1 Ocak 1999 tarihinde Digiturk platformunun kurulmasıyla, buradan da yayına başlamıştır. Tarihler 17 Ağustos 1999'u gösterdiğinde, Marmara Depremi'nin hemen akabinde müzik yayını kesildi ve 7/24 siyah beyaz Yeşilçam filmleri yayınlanmaya başladı. Ancak bu da çok uzun sürmedi ve eski video kliplere dönüş yapıldı. Eko TV'nin karasal yayın frekansı, Amerikan Time Warner şirketinin dünyaca ünlü haber kanalı CNN'in, Türkiye'de Doğan Yayın Holding tarafından yayına başlatılacak olan versiyonu CNN Türk'e devredildi. 11 Ekim 1999 tarihinde Eko Tv'nin karasal yayınları kesilerek CNN Türk'ün yayını başladı. Bir süre kablolu televizyon üzerinden yayınlarına devam eden Eko TV, 27 Kasım 1999 tarihinde kapandı.)
• İlk tüketici finansman şirketi: Koçfinans (1995)
• İlk gerçek zamanlı turizm sitesi: www.bookinturkey.com (2001)
• Türkiye'nin geniş kapsamlı ilk iş portali: www.kobiline.com (2001)
• İlk Türk kahvesi makinesi: Arçelik (2004)
• Türkiye'nin ilk çamaşır kurutma makinesi: Arçelik (2005)
• Dünyanın en hızlı bulaşık makinesi: Arçelik (2006)
• Dünyanın en hızlı çamaşır makinesi: Arçelik (2006)
• Türkiye'nin ilk indüksiyonlu ankastre ocağı: Arçelik (2007)
• ABD'ye araç ihraç eden ilk Türk otomotiv kuruluşu: Ford Otosan (2009)
• Türkiye'nin ilk Stratejik Satın Alma Hizmetleri Sağlayıcısı: Promena (2011)
• İlk yerli tank tasarımı: ALTAY (2016)^[12]

Ödül ve başarılar

• Fortune 500 sıralamasındaki tek Türk şirketi olan Koç Holding 2020 itibarıyla listede 471. sıradadır.^[13]
• Topluluk 2019 yıl sonu itibarıyla, Türkiye millî gelirinin %8’ine eş değer kombine ciro yaratmıştır.^[14]
• Topluluk 2019 yıl sonu itibarıyla, Türkiye toplam ihracatının %9’unu gerçekleştirmiştir.^[15]
• İstanbul Sanayi Odası 11 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'nın 2019 yılı 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasına göre en büyük 10 sanayi kuruluşunun 4'ü Koç Topluluğu'na aittir: Tüpraş, Ford, Arçelik, Tofaş
• Koç Ailesi, topluma yaptığı katkılardan dolayı dünyanın en prestijli hayırseverlik ödüllerinden biri olarak gösterilen "Carnegie Medal of Philanthropy" ile onurlandırılmıştır.
• Türkiye İhracatçılar Meclisi “2019 Yılı İlk 1.000 İhracatçı Araştırması”ndaki en yüksek ihracat yapan ilk 10 şirket içinde 4 Koç Topluluğu şirketi yer almaktadır.^[16]
• 'Kincentric Best Employers 2019' araştırması sonucunda 'Türkiye’nin En İyi İş Yeri' ödülünü almaya hak kazanan 32 şirketin 16'sını Koç Topluluğu şirketleri oluşturmuştur.^[17]
• Amerika ile Türkiye arasındaki ekonomik ve kültürel bağları geliştirmek üzere faaliyet gösteren The American Turkish Society’nin ‘’Hayırseverlikte Mükemmellik Ödülü”ne 2019 yılında Vehbi Koç Vakfı layık görülmüştür.^[18]
• Koç Holding, Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu’nun, Standart and Poor’s ile birlikte 2005–2008 yıllarında gerçekleştirdiği “Türk Şeffaflık ve İfşa Araştırması”nda her yıl Türkiye’nin en şeffaf 5 şirketi arasında yer almıştır.
• AB Komisyonu’nun Ar-Ge yatırımları araştırmasında son 6 yıldır üst üste yer alan Koç Holding, 2011’de dünyada en fazla Ar-Ge yatırımı yapan şirketler sıralamasında 562. olmuştur. Aynı listedeki 4 Türk şirketinden 3’ü Koç Topluluğu şirketleridir.
• Koç Holding, New York’ta düzenlenen “W3 Awards” isimli yarışmada Koç Spor Fest projesi ile eğlence kategorisinde Gümüș, etkinlik kategorisinde ise Altın ödüllerine layık görülmüştür.
• Koç Holding, “Ülkem İçin” projesinin 2010-2011 yılı uygulaması olan “Ülkem İçin Kan Veriyorum” kampanyası TÜHİD (Türkiye Halkla İlişkiler Derneği) tarafından sektördeki başarılı uygulamaları ödüllendirmek amacıyla verilen 10. Altın Pusula Ödülleri’nde “Kurumsal Sosyal Sorumluluk - Sağlık” kategorisinde “En Başarılı Sosyal Sorumluluk Uygulaması” ödülünü almıştır.

Dış bağlantılar

• Koç Holding Resmî Site 4 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça