Cuộc Thanh trừng Hồng quân 1941

Giữa tháng 10 năm 1940 và tháng 2 năm 1942, mặc dù lúc đó Đức Quốc xã đang tấn công liên tục vào Liên Xô từ tháng 6 năm 1941, Hồng quân, đặc biệt là Không quân Liên Xô, cũng như các ngành kỹ nghệ quân sự là những đối tượng bị thanh trừng bởi Stalin.

Bối cảnh

Đại thanh trừng chấm dứt năm 1939. Trong tháng 10 năm 1940, NKVD với người lãnh đạo mới Lavrenty Beria, bắt đầu một cuộc thanh trừng mới mà ban đầu xảy ra tại Ủy ban nhân dân đạn dược, Ủy ban nhân dân kỹ nghệ hàng không và Ủy ban nhân dân vũ trang. Nhữnng cán bộ cao cấp nhận tội, thường vì bị tra tấn, rồi đối chứng với những người khác. Nạn nhân bị bắt vì những cáo trạng bịa ra là có những hoạt động chống Liên Xô, phá hoại, và làm gián điệp. Làn sóng bắt giữ trong các ngành kỹ nghệ quân sự kéo dài cho tới 1941.

Thanh trừng 1941

Trong tháng 4-tháng 5 năm 1941, một điều tra của Bộ Chính trị Liên Xô về mức tAi nạn cao trong không quân dẫn tới việc nhiều lãnh đạo bị mất chức, trong đó có người đứng đầu không quân, trung tướng Pavel Rychagov. Trong tháng 5, một chiếc máy bay Đức Junkers Ju 52 đáp xuống Moskva mà không bị lực lượng phòng không phát hiện, dẫn tới việc bắt bớ một loạt các lãnh đạo không quân.^[1] NKVD chẳng bao lâu tập trung theo dõi họ và bắt đầu điều tra một âm mưu nghi ngờ chống Liên Xô của gián điệp Đức trong quân đội, chủ yếu trong không quân có liên hệ tới những âm mưu trong quân đội thời kỳ 1937–1938. Những người bị tình nghi đã bị chuyển từ các trại tạm giam của cục phản gián quân đội Hồng quân sang NKVD. Những vụ bắt bớ tiếp theo tiếp tục sau cả khi Đức tấn công Liên Xô mà bắt đầu ngày 22.6.1941.

Các tướng lĩnh đã bị bắt giữ:

Dân ủy Đạn dược Ivan Pavlovich Sergeyev (tử hình ngày 23/2/1942)
Thiếu tướng không quân, anh hùng quân đội (1936) Ernst Schacht (tử hình ngày 23/2/1942)
Thiếu tướng không quân, anh hùng quân đội (1936) Sergey Aleksandrovich Chernykh (tử hình ngày 16/10/1941)
Trung tướng không quân, anh hùng quân đội Pyotr Ivanovich Pumpur (tử hình ngày 23/3/1942)
Dân ủy Vũ khí Boris Lvovich Vannikov (được thả ngày 25/7/1941)
Đại tướng không quân, anh hùng quân đội (1939) Grigory Mikhailovich Shtern (tử hình ngày 28/10/1941)
Trung tướng không quân, hai lần anh hùng quân đội (1937 và 1939) Yakov Vladimirovich Smushkevich (tử hình ngày 28/10/1941)
Trung tướng Pavel Alekseyev
Đại tướng tư lệnh Quân khu Baltic Đặc biệt Aleksandr Dmitrievich Loktionov (tử hình ngày 28/10/1941)
Trung tướng không quân, anh hùng quân đội Pavel Vasilyevich Rychagov (tử hình ngày 14/4/1941)
Trung tướng không quân - tình báo, anh hùng quân đội Ivan Iosifovich Proskurov - người đã cảnh báo Stalin về việc Hồng Quân chưa chuẩn bị tốt để đối đầu với Đức Quốc Xã (tử hình ngày 28/10/1941)
Tướng, anh hùng quân đội (1940) Kirill Afanasyevich Meretskov (bị bắt ngày 22/6/1941, được thả sau đó hai tháng)
Trung tướng lục quân Pyotr Semyonovich Klyonov (tử hình ngày 23/2/1942)
Trung tướng lục quân Ivan Vasilyevich Selivanov (tử hình ngày 23/2/1942)